Οδηγός σωστής συμπεριφοράς δημοτικών και δημοσίων υπαλλήλων

Έναν οδηγό εργαλείο για τη συμπεριφορά των δημοσίων υπαλλήλων απέναντι στους πολίτες παρουσίασε χθες ο υπουργός Διοικητικής Μεταρρύθμισης Δ. Ρέππας. Σε αυτόν περιλαμβάνονται οι κανόνες που απορρέουν από το Σύνταγμα και τους νόμους και πρέπει να εφαρμόζουν οι δημόσιοι υπάλληλοι, ενώ ιδιαίτερο κεφάλαιο αποτελεί αυτό που περιλαμβάνει τους κανόνες που πρέπει να ακολουθούν τόσο όταν έρχονται σε άμεση προσωπική ή δια τηλεφώνου επικοινωνία με τους πολίτες, όσο και κατά τον χειρισμό των υποθέσεων τους. Όπως χαρακτηριστικά επισημαίνεται στον οδηγό “οι υποχρεώσεις αυτές των δημοσίων υπαλλήλων συνιστούν αντίστοιχα δικαιώματα των πολιτών.

Ευπρέπεια, σεβασμός στον πολίτη, επαγγελματισμός, τήρηση νομιμότητας,υπευθυνότητα, ανεξαρτησία και αμεροληψία, ανιδιοτέλεια και ακεραιότητα, εχεμύθεια, αποτελεσματικότητα – αποδοτικότητα – ποιότητα, βρίσκονται ανάμεσα στις “επιταγές” του οδηγού.

Τονίζεται εξάλλου με έμφαση η υποχρέωση των υπαλλήλων να αιτιολογούν πλήρως αποφάσεις που αφορούν αιτήματα πολιτών, καθώς και προτού προβούν σε διοικητική πράξη ή ενέργεια που θίγει δικαιώματα ή συμφέροντα πολίτη να εξασφαλίζουν το δικαίωμα της προηγούμενης ακρόασης. Παράλληλα να εξασφαλίζει ότι τα μέτρα που λαμβάνονται είναι ανάλογα προς τον επιδιωκόμενο στόχο και όχι επαχθή για τον πολίτη.

Διευκρινίζεται επίσης ότι ο υπάλληλος κατά το χειρισμό υποθέσεων πρέπει να διασφαλίζει την τήρηση της αρχής της ισότητας, των ίσων ευκαιριών και της ίσης μεταχείρισης, να μην προβάλλει γραφειοκρατικά ή άλλα προσκόμματα σε βάρος προσώπων και να διευκολύνει την πρόσβαση των πολιτών στα διοικητικά έγγραφα

Σε κάθε περίπτωση η αρχή της νομιμότητας αποτελεί την πρώτη από τις θεμελιώδεις αρχές της διοικητικής δράσης. Χαρακτηριστικές περιπτώσεις μη εφαρμογής της περιγράφει ο οδηγός. Στο δήμο Αθηναίων, οι οικονομικές υπηρεσίες δεν εκτελούσαν απόφαση του δημοτικού συμβουλίου που ενέκρινε επιστροφή ποσού που είχε καταβληθεί για την αγορά οικογενειακού τάφου και το οποίο είχε καταχραστεί δημοτικός υπάλληλος.
Ο δήμος Θεσσαλονίκης εξάλλου, δεν εφάρμοζε τη νομοθεσία περί χρήσεων δημοσίων χώρων (τραπεζοκαθίσματα σε πεζοδρόμια), μη απομακρύνοντας αντικείμενα που κάλυπταν το δημόσιο χώρο και μη ανακαλώντας την άδεια λειτουργίας της επιχείρησης.

Ως ακραία περίπτωση διοικητικής παρανομίας αναφέρεται η μη συμμόρφωση της διοίκησης σε δικαστικές αποφάσεις. Χαρακτηριστικά είναι τα παραδείγματα δήμων που αρνούνται να καταβάλουν αποζημιώσεις σε δικαιούχους από απαλλοτρίωση ιδιοκτησιών τους ενώ υπάρχουν δικαστικές αποφάσεις.

Η αρχή της επιείκειας αναφέρεται στον οδηγό ως ειδική εκδήλωσης της χρηστής διοίκησης για την προστασία των δικαιωμάτων των οικονομικά ασθενέστερων. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα πολίτη που έλαβε δάνειο 108 χιλιάδων ευρώ από το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων για 20 χρόνια και με μηνιαία δόση 900 ευρώ. Λόγω προβλημάτων υγείας και με μηνιαίες αποδοχές 1.100 ευρώ, αδυνατούσε να καταβάλει τη δόση. Για να ανταποκριθεί, ζήτησε από το Ταμείο αύξηση του χρόνου αποπληρωμής και μείωση της δόσης, αλλά η διοίκηση απέρριψε το αίτημά του. Από το Συνήγορο του Πολίτη επισημάνθηκε ότι η απόφαση αυτή της διοίκησης είναι «προδήλως αντίθετη με την αρχή της επιείκειας» με αποτέλεσμα να επιμηκυνθεί η αποπληρωμή του δανείου από 40 σε 60 εξαμηνιαίες δόσεις.


Ο Οδηγός είναι διαθέσιμος στον ιστοτόπο του Υπουργείου, στη διεύθυνση: http://www.ydmed.gov.gr/wp-content/uploads/20120405_oods54_odigos_orthis_dioikitikis_siberiforas.pdf