Αντικαθίσταται το Παρατηρητήριο των ΟΤΑ με ανεξάρτητη συμβουλευτική Επιτροπή Ανασυγκρότησης των ΟΤΑ

Αντικατάσταση  του Παρατηρητηρίου Οικονομικής Αυτοτέλειας των ΟΤΑ  με την Επιτροπή Οικονομικής Ανασυγκρότησης των ΟΤΑ, κατάργηση του κατασταλτικού του ρόλου  και  περιορισμό της λειτουργίας της Επιτροπής σε ρόλο αμιγώς συμβουλευτικό και γνωμοδοτικό  προβλέπει το νομοσχέδιο- σκούπα του υπουργείου Εσωτερικών με τίτλο «Αυτοτελής Υπηρεσία Ελέγχου Νομιμότητας ΟΤΑ – Οικονομική βιωσιμότητα και αυτοτέλεια των ΟΤΑ – Κανόνες Δημοσιονομικής Διαχείρισης και άλλες διατάξεις», που δόθηκε την Τρίτη σε δημόσια διαβούλευση, ενώ αναμένεται να ψηφιστεί μέχρι τέλος  Ιουνίου.
Με τις προτεινόμενες διατάξεις συγκροτείται ανεξάρτητη δομή παρακολούθησης των οικονομικών δεδομένων των ΟΤΑ, η οποία ονομάζεται Επιτροπή Οικονομικής Ανασυγκρότησης των ΟΤΑ. Ως αποστολή της έχει «τη διαχρονική παρακολούθηση των οικονομικών μεγεθών της ΤΑ, τη μέριμνα για τον εξορθολογισμό της οικονομικής διαχείρισης των ΟΤΑ και των νομικών τους προσώπων και την υποβολή εισηγήσεων σχετικά με τις δημοσιονομικές πολιτικές που το Κράτος ή οι ΟΤΑ και τα νομικά τους πρόσωπα ενδείκνυται να υλοποιήσουν».
Ειδικότερα με τη λειτουργία της Επιτροπής ρυθμίζεται ο μηχανισμός παρακολούθησης της κατάρτισης και της εκτέλεσης του προϋπολογισμού των ΟΤΑ, των νομικών τους προσώπων και των βασικών δεικτών οικονομικής τους βιωσιμότητας.
Σε περίπτωση αποκλίσεων ή επιδείνωσης των δεικτών που κάνουν αδύνατη την κατάρτιση ισοσκελισμένου και πραγματικού προϋπολογισμού ή θέτουν σε κίνδυνο την οικονομική βιωσιμότητα του φορέα, η Επιτροπή τον ενημερώνει,  όπως ενημερώνει και την αρμόδια για την εποπτεία του Αρχή και τον υπουργό Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης, διατυπώνοντας απλή γνώμη για τις κατά την κρίση της, ενδεδειγμένες μεθόδους για τη βελτίωση εκτέλεσης του προϋπολογισμού ή συστάσεις για τη ρεαλιστικότερη αποτύπωση των στόχων, παρέχοντας με αυτόν τον τρόπο διοικητική και επιστημονική βοήθεια.
Επίσης εφόσον η Επιτροπή διαπιστώσει με οποιονδήποτε τρόπο ότι ένας φορέας έχει αδυναμία κατάρτισης τουλάχιστον ισοσκελισμένου αρχικού προϋπολογισμού ή αδυναμία ισοσκέλισης αυτού κατόπιν αναμόρφωσής του ή ότι ένας φορέας έχει μεν επικυρωμένο προϋπολογισμό από την αρμόδια για την εποπτεία του Αρχή, αλλά έχει εγγράψει σε αυτόν πλασματικά και υπερεκτιμημένα έσοδα ή δεν έχει εγγράψει τις υποχρεωτικές του δαπάνες, μπορεί να ζητήσει από τον οικείο Δημοτικό ή Διοικητικό Συμβούλιο του νομικού του προσώπου αντίστοιχα, περαιτέρω αξιολόγηση των οικονομικών στοιχείων του φορέα, μέσω της σύνταξης σχετικής αναλυτικής έκθεσης.
Σε περίπτωση δε που – μετά την εξάντληση της δυνατότητας δανειοδότησης με στόχο την ισοσκέλιση  του προϋπολογισμού του, – παραμένει η ανάγκη χρηματοδότησης του φορέα, η Επιτροπή αξιολογεί την παραπάνω έκθεση και τα προτεινόμενα και τυχόν εφαρμοζόμενα από τον ΟΤΑ ή νομικό του πρόσωπο μέτρα για την αντιμετώπιση της υπερχρέωσής του μέτρα και ενημερώνει σχετικά τον οικείο φορέα και τον υπουργό Εσωτερικών.
Στόχος αυτής της διαδικασίας συνεχούς αξιολόγησης και συνεργασίας μεταξύ του ενδιαφερόμενου φορέα, της Επιτροπής και του υπουργείου Εσωτερικών είναι να αξιολογηθούν  τα μέτρα που προτείνει ή λαμβάνει ο ΟΤΑ ή το νομικό του πρόσωπο, ή και να προταθούν άλλα προσφορότερα για την αντιμετώπιση του προβλήματος. Σε κάθε περίπτωση ο ρόλος της Επιτροπής παραμένει αμιγώς συμβουλευτικός και γνωμοδοτικός, αφού η απόφαση για τα μέτρα πο πρέπει ή κρίνεται σκόπιμο να ληφθούν λαμβάνεται από το οικείο Δημοτικό ή Διοικητικό Συμβούλιο, ενώ για τη χρηματοδότηση του οικείου ΟΤΑ ή του νομικού προσώπου απαιτείται προηγούμενη σύναψη Προγραμματικής Συμφωνίας μεταξύ αυτού και του υπουργείου Εσωτερικών.

Παρακολούθηση κατάρτισης και εκτέλεσης προϋπολογισμού ΟΤΑ
Με το άρθρο 13 περιγράφεται ο μηχανισμός παρακολούθησης της κατάρτισης και της εκτέλεσης του προϋπολογισμού των ΟΤΑ και των νομικών τους προσώπων και των βασικών δεικτών οικονομικής  βιωσιμότητας.
Συγκεκριμένα σε περίπτωση που η Επιτροπή διαπιστώσει αποκλείσεις πάνω από 10% από τους τριμηνιαίους δημοσιονομικούς στόχους ή επιδείνωση των δεικτών, που καθιστούν αδύνατη την κατάρτιση ισοσκελισμένου και πραγματικού προϋπολογισμού ή θέτουν σε κίνδυνο την οικονομική βιωσιμότητα κάπου ΟΤΑ ή νομικού προσώπου, τότε ξεκινάει η διαδικασία ενημερώσεων προς τους αρμόδιους.
Το 10% μπορεί με απόφαση του υπουργού Εσωτερικών και μετά από πρόταση της Επιτροπής και γνώμη της ΚΕΔΕ να αναπροσαρμόζεται. Στη συνέχεια για τον έλεγχο του βαθμού επίτευξης των στόχων του φορέα, λαμβάνονται υπόψη δημοσιονομικοί παράμετροι οι οποίες πρέπει να εφαρμόζονται από τον φορέα, όπως η σχέση εσόδων – εξόδων και δαπανών, η πορεία είσπραξης των εσόδων, η μεταβολή των απλήρωτων υποχρεώσεων, σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά, οι δείκτες οικονομικής βιωσιμότητας του φορέα.
Λογαριασμό Εξυγίανσης των ΟΤΑ
Για την οικονομική ενίσχυση των ΟΤΑ που αντιμετωπίζουν αδυναμία ισοσκέλισης προϋπολογισμού συστήνεται στο Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων ειδικός «Λογαριασμός Οικονομικής Ενίσχυσης ΟΤΑ», ο οποίος χρηματοδοτείται σε ετήσια βάση από τους ΚΑΠ και συγκεκριμένα σε ποσοστό 2%, από 4% που οριζόταν σε προηγούμενη διάταξη,  επί αυτών που αποδίδονται στους δήμους και εφόσον κριθεί απολύτως αναγκαίο, με χρηματοδότηση από τον κρατικό προϋπολογισμό, επιπλέον αυτής που προορίζεται για την ενίσχυση των ΚΑΠ. Στο λογαριασμό μεταφέρεται και το ποσό που υπάρχει ήδη  στον «Λογαριασμό Εξυγίανσης των ΟΤΑ».
Προγραμματική  Συμφωνία Οικονομικής Υποστήριξης
Μετά τη διαδικασία συνεργασίας μεταξύ Φορέα – Αρχής και υπουργείου Εσωτερικών και μετά από απόφαση του οικείου Δημοτικού Συμβουλίου, στο άρθρο 15 αναφέρεται η διαδικασία σύναψης και το περιεχόμενο της Προγραμματικής Συμφωνίας