Σήμερα η μάχη για το ΕΣΠΑ 2

Μάχη για το ΕΣΠΑ 2014-2020δίνει σήμερα η κυβέρνηση στη Σύνοδο Κορυφής της Ε.Ε. προκειμένου να περιορίσει όσο το δυνατόν περισσότερο τη χασούρα από τα κονδύλια στα 9,2 δισ. ευρώ. Το χειρότερο σενάριο είναι ότι από αυτά που δικαιούται η Ελλάδα (20,4 δισ. ευρώ με τα 14 δισ. να... αραχνιάζουν) να καταφέρει να περιορίσει τη ζημιά στα 11,2 δισ. ευρώ. Το καλύτερο σενάριο, σύμφωνα με τα νέα στοιχεία που θα παρουσιάσει η κυβέρνηση (ύφεση, ανεργία κτλ.) να φτάσει στα 14 δισ. ευρώ.

Ωστόσο, η Ελλάδα βρίσκεται αντιμέτωπη με πολλούς «σκοπέλους»: τις αντιρρήσεις της Βρετανίας και βόρειων κρατών από τη μια που δε θέλουν να συνεισφέρουν, με το αιτιολογικό τη δική τους οικονομική κρίση. Από την άλλη, τα ανατολικά κράτη που λένε πως δεν μπορεί να υπάρχει ειδική μεταχείριση για τη χώρα μας αφού και εκείνα είναι φτωχά. Επιπλέον, υπάρχει και το ζήτημα εισαγωγής ρήτρας ελλείμματος και στα κοινοτικά κονδύλια που θα ορίζει «ποινές» για κράτη που αποκλίνουν δημοσιονομικά.

Πρόκειται για τις «ρήτρες αιρεσιμότητας» στα κονδύλια: είναι η σύνδεση των δημοσιονομικών επιδόσεων με την αποδέσμευση των κονδυλίων και σύνδεση των χρηματοδοτήσεων των κοινοτικών ταμείων με την επιτυχία του μνημονίου 3.

Μεγάλη σημασία στο νέο ΕΣΠΑ 2014-2020 δίνει ο υπουργός Ανάπτυξης & Υποδομών Κωστής Χατζηδάκης, σύμφωνα και με τα όσα είπε σε ομιλία στην ημερίδα - σεμινάριο για τη νέα Προγραμματική Περίοδο 2014-2020, που διοργανώθηκε με πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Επενδύσεων. Και αυτό, διότι, «διότι είναι το μόνο μέσο, με δεδομένη τη δημοσιονομική κατάσταση της χώρας, δημοσίων επενδύσεων για την περίοδο 2014- 2020». Να σημειωθεί ότι σήμερα στη χώρα μαςτα 4/5 των δημοσίων επενδύσεων στηρίζονται στο ΕΣΠΑ.

Μάλιστα, όπως τόνισε ο υπουργός, «είναι και αυτό ξεκαθαρίσαμε με τον Πρωθυπουργό από τις Βρυξέλλες: μια μείωση του νέου ΕΣΠΑ θα μπορούσε να είναι και μια υπονόμευση της προσπάθειας της χώρας για τη δημοσιονομική προσαρμογή και για τη βιωσιμότητα του χρέους. Τυχόν περιορισμός του θα οδηγούσε σε ακόμα μεγαλύτερη ύφεση και σε μεγαλύτερα προβλήματα ως προς τη δημοσιονομική προσαρμογή και τη βιωσιμότητα του δημοσίου χρέους».

Project managers για 40 προβληματικά έργα

Σύμφωνα με τον υπουργό, η κυβέρνηση δίνει «έμφαση στα προβληματικά έργα από τα έργα προτεραιότητας, τοποθετώντας project managers καθ' ομάδες στα 40 προβληματικά έργα. Μέχρι το τέλος του χρόνου, το επανέλαβα και χθες στον Επίτροπο τον κ. Χαν, η χώρα θα έχει ολοκληρώσει την προσπάθεια για την απλοποίηση του ΕΣΠΑ. Ήδη παρουσιάσαμε στις 10 Οκτωβρίου μια πρώτη δέσμη μέτρων για τον περιορισμό των υπογραφών και την απλοποίηση των διαδικασιών. Είμαστε σε συνεννόηση με τα συναρμόδια υπουργεία για να προχωρήσουμε και σε άλλα μέτρα, μεταξύ των οποίων και η περαιτέρω απλούστευση του συστήματος για τις απαλλοτριώσεις με ταυτόχρονη προσπάθεια φυσικά για εξοικονόμηση πόρων. Γιατί δυστυχώς, είμαστε η ακριβότερη χώρα στην Ευρώπη όσον αφορά τις απαλλοτριώσεις. Και αυτό δε μπορεί να γίνει άλλο ανεκτό».

Σύμφωνα με τον υπουργό, επίκεινται αποφάσεις την επόμενη εβδομάδα. Ωστόσο, «δεν ξέρουμε, δεν είμαστε σίγουροι αν υπάρξει συμφωνία πράγματι την επόμενη εβδομάδα, γιατί η διαπραγμάτευση είναι πάρα πολύ δύσκολη με πολλές εντάσεις και πολλές ενστάσεις από πολλά και διαφορετικά κράτη-μέλη, αλλά σε κάθε περίπτωση, η ατζέντα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου γράφει ότι στις 22 Νοεμβρίου πρόκειται να ληφθούν αποφάσεις για το νέο ΕΣΠΑ».

Κοινοτική Πρωτοβουλία JEREMIE

Ο Κ. Χατζηδάκης επανέλαβε ότι επίκειται κατάθεση νομοσχεδίου στη Βουλή για τη διευκόλυνση των στρατηγικών και των ιδιωτικών επενδύσεων, όπου θα δοθεί η δυνατότητα με εγγυητικές από τις τράπεζες, να παίρνει ο επενδυτής τα χρήματα μπροστά από την αρχή, χωρίς να χρειάζεται να καταβάλλονται σε δόσεις και δημιουργείται και μια κεντρική Αδειοδοτική Αρχή για να περιοριστεί η γραφειοκρατία.

Αναφορικά με το Πρόγραμμα JEREMIE, ο υπουργός Ανάπτυξης & Υποδομών σημείωσε: «Υπάρχουν δυσκολίες, προσπαθούμε να τις αντιμετωπίζουμε κάθε μέρα. Όπως προσπαθούμε να αντιμετωπίσουμε τις δυσκολίες και σε σχέση με τα ημιτελή έργα της περιόδου 2000-2006 και που ξέρετε πως υπήρχε κίνδυνος απώλειας για τη χώρα, επιστροφής στα Κοινοτικά Ταμεία πόρων της τάξεως των 2,5 δισεκατομμυρίων ευρώ. Χάρη και στη βοήθεια της ΜΟΔ και των υπολοίπων υπηρεσιών τα χρήματα της πρώτης φάσης δεν χάθηκαν. Και τώρα δίνουμε τη μάχη. Μέχρι το τέλος Μαρτίου θα συνεχιστεί αυτή η μάχη, για τα έργα της β' φάσης για να μην υπάρξει απώλεια κονδυλίων για τη χώρα».

Έξι πρωτοβουλίες για απορροφητικότητα ΕΣΠΑ και ΕΣΠΑ 2

Σε ό,τι αφορά το τρέχον ΕΣΠΑ 2007-2013 αλλά και το επόμενο, όπως είπε ο υπουργός, θέλουμε να εκπλήξουμε θετικά, να πάμε πολύ καλύτερα. Η προσπάθειά μας συνίσταται μεταξύ άλλων σε έξι βασικές πρωτοβουλίες:

Πρώτη πρωτοβουλία, να επιταχύνουμε τους ρυθμούς απορρόφησης των πόρων, σε ένα δυσμενές περιβάλλον ως προς τη ρευστότητα, πράγμα που δυσκολεύει την πρόοδο των προγραμμάτων που έχουν ως προαπαιτούμενο τη συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα. Σε αυτό το πλαίσιο και για την επιτάχυνση της υλοποίησης των συγχρηματοδοτούμενων έργων, την προηγούμενη Δευτέρα εκδώσαμε σχετική εγκύκλιο. Προβλέπει αναστολή πιστώσεων για ορισμένα έργα όπου παρατηρείται μη άντληση δαπανών και συνακόλουθα, κατανομή των αποδεσμευμένων πιστώσεων σε φορείς με αποδεδειγμένες ανάγκες.

Στο σημείο αυτό θέλω να τονίσω το εξής: Γνωρίζω πως υπάρχει μια ανησυχία σε ό,τι αφορά την απορρόφηση των κονδυλίων. Είναι αλήθεια πως το πρώτο εξάμηνο του 2012, δεν πήγε καλά, λόγω δυσχερειών, εκλογών κλπ. Στόχος μας ήδη από περασμένο Ιούλιο, είναι να επιταχύνουμε όσο περισσότερο γίνεται τους ρυθμούς. Και σήμερα, αντί να κάνουμε τους προφήτες, να καταβάλλουμε κάθε δυνατή προσπάθεια ώστε τους δύο επόμενους μήνες να πετύχουμε τους στόχους που έχουμε θέσει. Επομένως, κοντός ψαλμός αλληλούια.

Παράλληλα επίσης, με τις κεντρικές πρωτοβουλίες της Κυβέρνησης, σε ό,τι αφορά το Υπουργείο Ανάπτυξης, έχουμε αναλάβει συγκεκριμένες πρωτοβουλίες για τη ρευστότητα, όπως είναι η εκταμίευση προκαταβολών προς τις εργολήπτριες κατασκευαστικές εταιρίες.

Και έχουμε ακόμη δύο δράσεις σε εξέλιξη που θα υλοποιηθούν εντός Νοεμβρίου:


Πρώτον, θα ανακοινώσουμε άμεσα, εντός του επομένου μηνός, την απεμπλοκή στα προγράμματα του ΕΤΕΑΝ και θα προχωρήσει η χορήγηση μέσω του Ταμείου, ενός δις ευρώ προς την πραγματική οικονομία,
Και δεύτερον, θα κλείσει το ζήτημα σχετικά με τον εγγυοδοτικό μηχανισμό, ύψους 1 δις ευρώ για τις ΜμΕ, με τη βοήθεια της ΕΤΕπ, καθώς επίσης και το άλλο πρόγραμμα με την εγγύηση του Υπουργείου Οικονομικών, ύψους 440 εκ. ευρώ. Βρισκόμαστε σε διαρκή επαφή με την Τράπεζα, είμαι κατηγορηματικός στο ότι το πρόβλημα θα έχει ξεπερασθεί εντός του Νοεμβρίου.



Δεύτερη πρωτοβουλία μας για το ΕΣΠΑ, αποτελεί η απλούστευση των διαδικασιών αξιοποίησης του προγράμματος. Σε αυτό εντάσσονται:


η μείωση των απαιτούμενων υπογραφών κατά περισσότερο από 60% στο σύστημα διαχείρισης πιστώσεων του ΠΔΕ,


η άρση διαδικαστικών σταδίων για την ένταξη και τον έλεγχο έργων του ΕΣΠΑ,


ο περιορισμός των καθυστερήσεων λόγω προσφυγών των υποψηφίων αναδόχων,


η επανεξέταση του θεσμού του «Υπολόγου»


και η εισαγωγή της ηλεκτρονικής υπογραφής στα σχετικά έγγραφα.



Η τρίτη πρωτοβουλία μας είναι η αναθεώρηση των προγραμμάτων της τρέχουσας περιόδου, για να μη χάσουμε κονδύλια, αλλά και να κατευθύνουμε πόρους στην υποστήριξη των μικρομεσαίων επιχειρήσεων και την απασχόληση των νέων. Η πρόταση αναθεώρησης έχει σταλεί στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή και οι αποφάσεις αναμένονται το Νοέμβριο. Μεταφέρονται πόροι από την Ψηφιακή Σύγκλιση και τη Διοικητική Μεταρρύθμιση προς τα Προγράμματα Ανταγωνιστικότητας- Επιχειρηματικότητας και προς το Πρόγραμμα Ανάπτυξης Ανθρώπινου Δυναμικού. Επίσης, προβλέπεται εσωτερική ανακατανομή στα ΠΕΠ.

Τέταρτη πρωτοβουλία είναι η υποβοήθηση της εκτέλεσης των 181 έργων προτεραιότητας του ΕΣΠΑ 2007-2013. Αξιοποιώντας τους πόρους της κοινοτικής τεχνικής βοήθειας, εγκαθιστούμε σταδιακά project managers σε περίπου σαράντα έργα, δηλαδή σε αυτά που έχουν προβλήματα. Κάθε project manager θα παρακολουθεί ομάδα έργων.

Πέμπτη πρωτοβουλία μας είναι να εξασφαλίσουμε πως θα ολοκληρωθούν τα ημιτελή έργα της περιόδου 2000-2006, χωρίς τον κίνδυνο επιστροφής κονδυλίων. Η πρώτη ομάδα έργων αφορούσε όσα έπρεπε να τελειώσουν έως τις 30/9/2012. Ο κίνδυνος για τα έργα αυτά απεφεύχθη, χάρη και στη ΜΟΔ. Συνεχίζουμε την προσπάθεια ώστε αναλόγως να διευθετηθεί το θέμα και για την επόμενη ομάδα έργων (ακόμη 440 έργα) που οφείλουν να έχουν ολοκληρωθεί έως τις 30/3/2013.

Αυτές είναι οι βασικές πρωτοβουλίες μας για το τρέχον ΕΣΠΑ. Παράλληλα με αυτόν τον - δυστυχώς, κλασικό - ελληνικό «αγώνα δρόμου», για την απορρόφηση των κονδυλίων την τελευταία στιγμή, προχωρούμε και σε μίαν έκτη πρωτοβουλία: το σχεδιασμό της νέας Προγραμματικής Περιόδου 2014-2020. Και ασφαλώς, την πολύ δύσκολη διαπραγμάτευση που την αφορά.