Συνταγματική Αναθεώρηση: Ζητούν περισσότερες εξουσίες και αυτονομία στην Αυτοδιοίκηση

Οι νέες θεσμικές μεταρρυθμίσεις που πρέπει να γίνουν στο νέο Καταστατικό Χάρτη της χώρας μπήκαν στο μικροσκόπιο ημερίδας με θέμα «Η πρόκληση της συνταγματικής αναθεώρησης» που πραγματοποιείται στο Εμποροβιομηχανικό Επιμελητήριο Πειραιά την Τετάρτη, 10 Απριλίου, διοργανώνουν η Περιφέρεια Αττικής – Περιφερειακή Ενότητα Πειραιά και η εφημερίδα «Ελευθεροτυπία» και καταθέτουν τις απόψεις τους πολιτικοί και νομικοί.

Στην πρώτη ενότητα της συζήτησης τέθηκαν ζητήματα που αφορούν στη συνταγματική αναθεώρηση και την Τοπική Αυτοδιοίκηση.

Στ. Χρήστου: Προτάσεις για την αναθεώρηση

Ανοίγοντας τις εργασίες της ημερίδας ο αντιπεριφερειάρχης Πειραιά Στέφανος Χρήστου σημείωσε ότι σκοπός της ημερίδας είναι ανοίξει ο διάλογος και η διαρκής διαβούλευση από δήμο σε δήμο για την αναθεώρηση του Συντάγματος, τονίζοντας ότι για την Τοπική Αυτοδιοίκηση σήμερα τρία είναι τα «μακριά χέρια»: Οι πόροι της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, η εποπτεία του κράτους στην Τοπική Αυτοδιοίκηση και το εκλογικό σύστημα. Ο κ. Χρήστου είπε ακόμη ότι σε μια επικείμενη αναθεώρηση θα πρέπει, μεταξύ των άλλων, να εξειδικευτούν οι πηγές και το ύψος χρηματοδότησης της Αυτοδιοίκησης με ρητή αναφορά στην υποχρέωση του κράτους να διασφαλιστούν οι πόροι της.

Να συσταθεί ανεξάρτητη εποπτεύουσα αρχή, να μετατραπεί η Αυτοδιοίκηση σε αυτοτελή οργανισμό και να καθιερωθεί στο Σύνταγμα ως ισχυρή απόληξη του κράτους, να αναγνωριστούν στην Αυτοδιοίκηση αρμοδιότητες πολεοδομικού και χωροταξικού σχεδιασμού.



Β. Μιχαλολιάκος: Με το πολιτικό προσωπικό που οδήγησε τη χώρα στην παρακμή δεν μπορεί να έρθει πολιτική άνοιξη

Ο δήμαρχος Πειραιά Β. Μιχαλολιάκος στον χαιρετισμό του σημείωσε ότι σήμερα δεν χρεοκόπησε μόνο η οικονομία της χώρας αλλά και το πολιτικό σύστημα. «Φταίει το Σύνταγμα», διερωτήθηκε για να απαντήσει ότι αν το δεχτούμε αυτό, θα οδηγηθούμε σε λάθος συμπεράσματα, σημειώνοντας ότι κατά βάση φταίει η πολυνομία και η μη εφαρμογή του ίδιου του Συντάγματος.

Σε ότι αφορά στην Αυτοδιοίκηση τόνισε ότι δε μπορεί να υπάρξει Αυτοδιοίκηση χωρίς οικονομική αυτοτέλεια. Και καταλήγοντας υπογράμμισε ότι «χρειαζόμαστε νέο πολιτικό προσωπικό. Με το πολιτικό προσωπικό που οδήγησε τη χώρα στην παρακμή δεν μπορεί να έρθει πολιτική άνοιξη».



Κ. Ασκούνης: Ευκαιρία για να υπάρξει επιτέλους ουσιαστική αποκέντρωση

Ως μεγάλη ευκαιρία για την Τοπική Αυτοδιοίκηση χαρακτήρισε ο πρόεδρος της ΚΕΔΕΚώστας Ασκούνης τη Συνταγματική Αναθεώρηση, «ώστε ο θεσμός να μπορέσει να ανταποκριθεί στις νέες συνθήκες, για να υπάρξει επιτέλους ουσιαστική αποκέντρωση» μιλώντας στην ημερίδα.

Ο κ. Ασκούνης τόνισε ότι «βασικός στόχος της αναθεώρησης είναι η ουσιαστική αποκέντρωση ενός συγκεντρωτικού, γραφειοκρατικού κράτους που σε μεγάλο βαθμό ευθύνεται για την κρίση. Εμείς, επιδιώκουμε να καταστεί η Τοπική Αυτοδιοίκηση δύναμη της κοινωνικής αλληλεγγύης και συνοχής, θεσμός και δύναμη της παραγωγικής και αναπτυξιακής πορείας της χώρας, φορέα και γνήσιο πρωταγωνιστή της δημοκρατικής ανασυγκρότησης του τόπου».

Παράλληλα κατέθεσε συγκεκριμένες προτάσεις:
Πρέπει να προκύπτει από την νέα συνταγματική διατύπωση ο διττός χαρακτήρας της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, προεχόντως μεν ως θεμελιώδους δικαιώματος έκφρασης της «τοπικής δημοκρατίας» και της «τοπικής αυτονομίας», όπως αυτή ορίζεται στον «Ευρωπαϊκό Χάρτη Τοπικής Αυτονομίας», παράλληλα όμως και ως ιδιότυπου διοικητικού θεσμού που συνδέεται στενά με την κεντρική και αποκεντρωμένη διοίκηση, με την οποία συναποτελεί μια «λειτουργική ενότητα»,
Πρέπει να κατοχυρωθούν συνταγματικά οι αρχές της επικουρικότητας και της εγγύτητας,
Είναι επιτακτική ανάγκη να προβλεφθεί φορολογική αποκέντρωση,
Ως προς την οργάνωση του ελέγχου νομιμότητας, θα πρέπει να υπάρξει συνταγματική πρόβλεψη του ελέγχου νομιμότητας των πράξεων των ΟΤΑ με την ανάθεση του ενδοδιοικητικού ελέγχου νομιμότητας σε Ανεξάρτητη Αρχή,
πρέπει να είναι υποχρεωτική η διαδικασία διαβούλευσης με τους θεσμικούς εκπροσώπους της Αυτοδιοίκησης για κάθε νομοσχέδιο που αφορά θέματα Αυτοδιοίκησης,
πρέπει να υπάρξει σαφής αναφορά για την άσκηση από την Αυτοδιοίκηση της αρμοδιότητας του Χωροταξικού και Πολεοδομικού Σχεδιασμού,
Ο έλεγχος του Ελεγκτικού Συνεδρίου που προβλέπεται από το άρθρο 98 του Συντάγματος πρέπει να είναι αυστηρά νομικός και οριακός, δηλαδή να αποσκοπεί μόνο στον αυστηρό έλεγχο νομιμότητας.



Κ. Χρυσόγονος: Το θέμα δεν είναι η αναθεώρηση αλλά η τήρηση του Συντάγματος

Το θέμα δεν είναι η αναθεώρηση αλλά η τήρηση του Συντάγματος, το οποίο κινδυνεύει, με ελεύθερη πτώση, να είναι προσχηματικό, τόνισε ο Κωσταντίνος Χρυσόγονος, καθηγητής συνταγματικού δικαίου στο ΑΠΘ.

Με τα Μνημόνια που εφαρμόζονται τα πολιτικά δικαιώματα έχουν εκκενωθεί από το ουσιαστικό τους περιεχόμενο, οι πολίτες ψηφίζουν αλλά δεν ελέγχουν το περιεχόμενο των πολιτικών που εφαρμόζονται. Το ίδιο ισχύει πλέον και για τις ευρωπαϊκές συνθήκες. Σε μαζική πλέον κλίμακα, είπε, έχουμε συστηματική παραβίαση της συνταγματικής και ενωσιακής ισχύος, αν δεν έχει γίνει ήδη εκτροπή, τονίζοντας παράλληλα ότι χρειαζόμαστε προτάσεις αντίδρασης και επαναφοράς των πραγμάτων.

Σε ότι αφορά την Αυτοδιοίκηση και ειδικότερα την μεταφορά των αρμοδιοτήτων σημείωσε ότι θα πρέπει να δούμε πως θα λειτουργήσουν πρώτα με νόμο και μετά να γίνει και η συνταγματική τους κατοχύρωση. Αντιθέτως σε ότι αφορά την άμεση δημοκρατία τόνισε ότι στη χώρα μας η διοίκηση τοπικών υποθέσεων βρίσκεται σε δυσαρμονία με την ευρωπαϊκή τάση και τη κοινή λογική. Και πρότεινε την αναθεώρηση του άρθρου 102 με την εισαγωγή θεσμών για την άμεση εκπροσώπηση, με τοπικά δημοψηφίσματα, εισαγωγή θεμάτων προς συζήτηση ύστερα από πρόταση των ίδιων των πολιτών καθώς και καθιέρωση της δυνατότητας συγκρότησης τοπικών συνελεύσεων τουλάχιστον για ορισμένες τοπικές υποθέσεις.

Τέλος πρότεινε να υπάρξει δήλωση στο άρθρο 102 ότι δεν κωλύεται ο νομοθέτης να δώσει δικαίωμα ψήφου σε πολίτες τρίτων χωρών σε τοπικές εκλογές.



Ν. Χλέπας: Σύνδεση αρμοδιοτήτων , πόρων και ευθυνών

Ο Νίκος Χλέπας, αναπληρωτής καθηγητής Πολιτικών Επιστημών και Δημόσιας Διοίκησης στο ΕΚΠΑ, υπογράμμισε ότι ήδη ο νέος Κώδικας Δήμων και Κοινοτήτων προβλέπει παρεμβάσεις άμεσης δημοκρατίας, αλλά δεν έχουν εφαρμοστεί. Το πρόβλημα, είπε, ήταν η μη εφαρμογή του νόμου και η μη αξιοποίηση της κοινής νομοθεσίας, γεγονός που δείχνει ότι μάλλον δεν τη θέλουμε αλλά και ότι οι ίδιοι οι πολίτες αδιαφορούν για τη συμμετοχή τους.

Επίσης τόνισε την ανάγκη να ξεκαθαριστεί τι είδους Αυτοδιοίκηση θέλουμε και να ενισχυθεί αποφασιστικά. Σε ότι αφορά τους πόρους και τις αρμοδιότητες τόνισε ότι πρέπει να υπάρχει σύνδεση μεταξύ τους, οι πόροι που θα αναλάβει η Τοπική Αυτοδιοίκηση να συνεπάγονται και συγκεκριμένες ευθύνες.

Τέλος σε ότι αφορά τον έλεγχο της Αυτοδιοίκησης ο κ. Χλέπας τόνισε ότι θα πρέπει να κατοχυρωθεί από το Σύνταγμα η ανεξάρτητη αρχή ελέγχου, η οποία δεν πρέπει να είναι πολιτικοποιημένη, αλλά επαγγελματική – υπηρεσιακή.