Έκθεση-σοκ: Παθητικοί και εξαρτημένοι οι νέοι Έλληνες. "Αντιδραστική" η προσέγγιση για τη νεολαία

Σοκαριστικά είναι τα συμπεράσματα έκθεσης του Συμβουλίου της Ευρώπης για τους νέους στην Ελλάδα, η οποία διαπιστώνει πλήρη απουσία ολοκληρωμένης πολιτικής για αυτούς. Μάλιστα σημειώνονται σημαντικές ελλείψεις υποστήριξής τους, ιδιαίτερα μετά από το ξέσπασμα της κρίσης, τόσο σε επίπεδο τόνωσης της επιχειρηματικότητας, όσο και στην ανάπτυξη της Κοινωνίας των Πολιτών.

Πλήρη απουσία ολοκληρωμένης πολιτικής για τους νέους Έλληνες καθώς και νομοθετικού πλαισίου για την ανάπτυξη του εθελοντισμού στη χώρα μας, διαπιστώνει το προσχέδιο έκθεσης της επιτροπής αξιολόγησης των εθνικών πολιτικών για τους νέους του Συμβουλίου της Ευρώπης.

Το προσχέδιο της έκθεσης που είδε η EurActiv.gr, κάνει λόγο για σημαντικές ελλείψεις υποστήριξης των νέων στην Ελλάδα, δη μετά το ξέσπασμα της κρίσης, τόσο σε επίπεδο τόνωσης της επιχειρηματικότητας όσο και στην ανάπτυξη της Κοινωνίας των Πολιτών.

«Αυτό που απορρέει από τη δέσμευση της κυβέρνησης για την προώθηση της επιχειρηματικότητας είναι η άποψη ότι οι νέοι Έλληνες είναι παθητικοί και εξαρτημένοι. Στο πλαίσιο αυτό, η γενική προσέγγιση για τη νεολαία στην Ελλάδα μπορεί να σκιαγραφηθεί ως αντιδραστική», αναφέρει χαρακτηριστικά η έκθεση.

«Σε περιόδους κρίσης υπάρχει μια τάση οι χώρες να αποσύρουν και να μειώνουν την υποστήριξή τους για τους νέους. Αυτό σημαίνει περαιτέρω εγκατάλειψη όσων ήδη αισθάνονται εγκαταλελειμμένοι, καταπονημένοι και ακόμη προδομένοι», είπε στην EurActiv.gr ο Δρ. Howard Williamson, καθηγητής ευρωπαϊκής πολιτικής για τους νέους στο Πανεπιστήμιο της Νότιας Ουαλίας.

«Η ενίσχυση για τη συμμετοχή και την εμπλοκή των νέων στην πραγματικότητα είναι πιο σημαντική στο πλαίσιο της λιτότητας. Διαφορετικά, ο πιο ταλαντούχος αισθάνεται ότι δεν υπάρχει άλλη επιλογή από το να φύγει, και εκείνοι με λιγότερους προσωπικούς πόρους και προσόντα απομονώνονται ακόμη περισσότερο από την κοινωνία», συμπλήρωσε.

«Σημαντική» η γραφειοκρατία και όχι η ουσία

«Παρόλο που ο κοινωνικός αντίκτυπος της κρίσης δείχνει αυξανόμενο αριθμό νέων (18-24) να ζουν σε οικογένειες ανέργων, σε κίνδυνο φτώχειας ή κοινωνικού αποκλεισμού […] οι κατάλληλες πολιτικές απαντήσεις παραμένουν ένα ζήτημα», τονίζει το προσχέδιο της έκθεσης.

Υπογραμμίζει ότι σημαντική πρόκληση για την Ελλάδα είναι να θεσπίσει μηχανισμούς που θα απελευθερώσουν το επιχειρηματικό και συμμετοχικό πνεύμα όχι μόνο των νέων της, να τους δώσει ελπίδα και πεποίθηση στο μέλλον τους και στη χώρα τους.

Δυστυχώς, όμως, «οι γραφειοκρατικές διαδικασίες είναι πιο σημαντικές από την ουσία της πολιτικής», αναφέρει.

Συνεχίζει λέγοντας ότι οι χαμηλές δημόσιες επενδύσεις στην εκπαίδευση και την κατάρτιση σε περιόδους οικονομικής κρίσης καθιστά την επίτευξη των εθνικών στόχων «εξαιρετικά δύσκολη».

Αναφέρει πως οι μειωμένες δημόσιες δαπάνες και οι περικοπές του προϋπολογισμού εμποδίζουν την αποτελεσματική εφαρμογή των συστημικών μεταρρυθμίσεων στον τομέα της εκπαίδευσης ως προς τη σχέση της με την αγορά εργασίας.

Ο «μύθος» του νέου αγρότη

Η πλειονότητα των νέων αγροτών πιστεύει ότι η σημερινή κατάσταση στον αγροτικό τομέα, που προωθεί την εσωτερική μετανάστευση από τις αστικές στις αγροτικές περιοχές, δεν είναι «βιώσιμη» καθώς εγκυμονεί πολλούς κινδύνους. Αντίθετα, προτείνει να ενισχυθεί η οικογενειακή παράδοση στη γεωργία προκειμένου να δημιουργηθούν περισσότερες ευκαιρίες απασχόλησης από την οποία και οι υπόλοιποι μπορούν να επωφεληθούν.

Οι νέοι αγρότες δεν έχουν εμπιστοσύνη στην αγροτική επιχειρηματικότητα και καινοτομία, καθώς παίρνει πολύ χρόνο να μεταφραστούν σε πρακτικές πραγματικότητες οι θεωρητικές ιδέες, ενώ επίσης επισημαίνει και σοβαρούς δημοσιονομικούς περιορισμούς και περίπλοκη γραφειοκρατία που καθιστούν τον στόχο «ανέφικτο».

Διακρίσεις στην αγορά εργασίας

Το προσχέδιο έκθεσης διαπιστώνει επίσης και διακρίσεις στην αγορά εργασίας των νέων στην Ελλάδα.

Σύμφωνα με στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για το 2013, οι νέες Ελληνίδες, οι έφηβοι και οι νέοι που ζουν σε αγροτικές περιοχές είναι αντιμέτωποι με σοβαρά εμπόδια για την είσοδό τους στην αγορά εργασίας.

Οι Ελληνίδες χρειάζονται περισσότερο χρόνο για να βρουν την πρώτη τους δουλειά μετά την ολοκλήρωση της εκπαίδευσής τους και τα αποτελέσματά τους στην αγορά εργασίας είναι σημαντικά χειρότερα από εκείνα των ανδρών, γεγονός που οφείλεται κυρίως στην υψηλότερη πιθανότητα της απόσυρσής τους από την αγορά εργασίας.

Το ποσοστό ανεργίας είναι υψηλότερο για τα άτομα με ξένη υπηκοότητα (38,3%) σε σύγκριση με το αντίστοιχο των Ελλήνων υπηκόων (26,1%), ενώ το ποσοστό των οικονομικά ενεργών ξένων υπηκόων είναι σημαντικά υψηλότερο από το αντίστοιχο ποσοστό για άτομα ελληνικής ιθαγένειας (72,8% σε σύγκριση με το 51,7%).

Η στρατιωτική θητεία διακόπτει το μονοπάτι της ζωής

Αναφορικά με τον αντίκτυπο της στρατιωτικής θητείας στους νέους Έλληνες, η έκθεση τονίζει ότι παρόλο που θεωρείται «τιμητική», «διακόπτει το μονοπάτι της ζωής των νέων Ελλήνων».

Μεταξύ των πλεονεκτημάτων της είναι η πειθαρχία και η μείωση της ανεργίας των νέων «σε κάποιο βαθμό».

Μιλά για ανασχεδιασμό της στρατιωτικής θητείας προκειμένου να αξιοποιηθούν οι ικανότητες και οι δεξιότητες των στρατιωτών ώστε να δημιουργηθούν νέες υπηρεσίες και να παρασχεθούν περισσότερα οφέλη για τους εμπλεκόμενους και για την κοινωνία.

Παντελής έλλειψη νομοθετικού πλαισίου για τον εθελοντισμό

Η έκθεση είναι επίσης ιδιαίτερα επικριτική στην «παντελή» έλλειψη νομοθετικού και στρατηγικού πλαισίου σχετικά με την ενασχόληση με τα κοινά και τον εθελοντισμό.

«Δεν υπάρχει σημαντική μετάβαση στην ενασχόληση με τα κοινά μέσω ΜΚΟ και του εθελοντισμού στην Ελλάδα», τονίζει.

Συνεχίζει λέγοντας ότι η κύρια δραστηριότητα που παρατηρήθηκε σε επίπεδο εθελοντισμού συνδέεται με διεθνή κινήματα όπως οι Οδηγοί και οι Πρόσκοποι.

Αναφέρει ότι παρά την έλλειψη νομοθετικού πλαισίου που να προωθεί τον εθελοντισμό, οι νέοι Έλληνες δείχνουν την βούλησή τους να αναπτύξουν την Κοινωνία των Πολιτών με τη μορφή των «άτυπων ομάδων» που βασίζονται σε αυθόρμητες πρωτοβουλίες.

Τέλος τονίζει ότι το επίπεδο της δέσμευσης των ερευνητών σε προγράμματα και έργα που απευθύνονται στη νεολαία είναι πολύ χαμηλό, γεγονός που εγείρει ερωτήματα σχετικά με τα κανάλια επικοινωνίας μεταξύ των ερευνητών και της χάραξης πολιτικής.



Σαράντης Μιχαλόπουλος