Ανοικτή πρόσβαση στα δημόσια και επιστημονικά δεδομένα

Όλοι οι πολίτες δικαιούνται να έχουν πρόσβαση στα δημόσια δεδομένα, με μερικές μόνο εξαιρέσεις, όπως τα προσωπικά δεδομένα και στοιχεία που αφορούν την εθνική ασφάλεια, και με αυτόν το στόχο, η κυβέρνηση θα συνεχίσει να αναλαμβάνει σχετικές πρωτοβουλίες.

Αυτό τόνισε η υφυπουργός Διοικητικής Μεταρρύθμισης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης, Εύη Χριστοφιλοπούλου, μιλώντας σε διεθνές συνέδριο με θέμα «Ανοικτή Πρόσβαση - Αναπτύσσοντας κοινές ευρωπαϊκές πολιτικές για την καινοτόμο χρήση της δημόσιας και επιστημονικής πληροφορίας» που διοργανώνει το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης (ΕΚΤ) στο Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών (ΕΙΕ).

Τα «ανοικτά δημόσια δεδομένα» και ο ζωτικός ρόλος τους στην «ανοικτή διακυβέρνηση» καθώς και η ανοικτή πρόσβαση στα επιστημονικά αποτελέσματα της δημόσια χρηματοδοτούμενης έρευνας, αποτελούν τους δύο βασικούς άξονες του συνεδρίου, το οποίο ξεκίνησε σήμερα και είναι το τρίτο, κατά σειρά, ενός κύκλου διεθνών συνεδρίων που διοργανώνει το ΕΚΤ από το 2008, με αντικείμενο την ανοικτή πρόσβαση.



Το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης (ΕΚΤ) διοργανώνει το Διεθνές Συνέδριο "Ανοικτή Πρόσβαση @ ΕΚΤ - Αναπτύσσοντας κοινές ευρωπαϊκές πολιτικές για την καινοτόμο χρήση της δημόσιας και επιστημονικής πληροφορίας" (www.openaccess.gr/conference2013), το τρίτο κατά σειρά ενός κύκλου διεθνών συνεδρίων που διοργανώνει από το 2008 με αντικείμενο την Ανοικτή Πρόσβαση στην επιστημονική γνώση. Το Συνέδριο θα πραγματοποιηθεί στην Αθήνα (Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών, Βασ. Κωνσταντίνου 48) στις 16-18 Οκτωβρίου 2013.

Τα Ανοικτά Δημόσια Δεδομένα και ο ρόλος τους στην Ανοικτή Διακυβέρνηση, και η Ανοικτή Πρόσβαση στα αποτελέσματα της δημόσια χρηματοδοτούμενης έρευνας αποτελούν τους δύο κύριους άξονες της φετινής διοργάνωσης. Στους τομείς αυτούς έχουν συντελεστεί σημαντικές εξελίξεις σε ευρωπαϊκό, περιφερειακό και εθνικό επίπεδο τα τελευταία δύο χρόνια, και το Διεθνές Συνέδριο προσφέρει ένα σημαντικό βήμα ενημέρωσης σε επίπεδο πολιτικής και υλοποιούμενων έργων. Στο πλαίσιο του συνεδρίου θα πραγματοποιηθεί και η τελική εκδήλωση του ευρωπαϊκού έργου MedOANet, που συντονίζει το ΕΚΤ και προωθεί την εφαρμογή εθνικών πολιτικών στα κράτη της Μεσογείου για την Ανοικτή Πρόσβαση στην επιστημονική πληροφορία.

Τα αναμενόμενα οικονομικά οφέλη, στις χώρες της ΕΕ, από το άνοιγμα της δημόσιας πληροφορίας υπολογίζονται σε 40 δισ. ευρώ ετησίως, ενώ η διευρυμένη υιοθέτηση της Ανοικτής Πρόσβασης στην επιστημονική γνώση αναμένεται να αποφέρει 6 δισ. ευρώ τον χρόνο. Την Ανοικτή Πρόσβαση υποστηρίζουν σημαντικές πολιτικές της ΕΕ, όπως το "Ψηφιακό Θεματολόγιο 2020", η "Κοινοτική Οδηγία για την Περαιτέρω Χρήση της Δημόσιας Πληροφορίας" και η "Σύσταση της Επιτροπής για την Πρόσβαση στις Επιστημονικές Πληροφορίες και τη Διαφύλαξή τους", καθώς και το νέο Πρόγραμμα Πλαίσιο "Ορίζοντας 2020" για την έρευνα και την καινοτομία.

Στο συνέδριο συμμετέχουν καταξιωμένες προσωπικότητες που δραστηριοποιούνται στον τομέα της Ανοικτής Πρόσβασης, πανεπιστημιακοί, ερευνητές και ανώτατα στελέχη της δημόσιας διοίκησης από την Ελλάδα, την Ευρώπη και τις ΗΠΑ, ενώ βιντεοσκοπημένο μήνυμα θα απευθύνει η Επίτροπος της ΕΕ για την Έρευνα, την Καινοτομία και την Επιστήμη, Maire Geoghegan-Quinn.

Το συνέδριο απευθύνεται τόσο σε εκπροσώπους φορέων χάραξης πολιτικής και διεξαγωγής έρευνας, ανώτατων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων και ερευνητικών κέντρων, και σε επιχειρήσεις που αναπτύσσουν καινοτόμες υπηρεσίες γύρω από την ανοικτή δημόσια και επιστημονική πληροφορία, όσο και στο ευρύ κοινό που ενδιαφέρεται να ενημερωθεί για τις τελευταίες εξελίξεις γύρω από την Ανοικτή Πρόσβαση στη δημόσια χρηματοδοτούμενη έρευνα και την ανοικτή διακυβέρνηση.

To ΕΚΤ διοργανώνει το συνέδριο στο πλαίσιο του θεσμικού του ρόλου για τη συγκέντρωση, διάχυση και διατήρηση της επιστημονικής πληροφορίας που παράγεται στη χώρα, με σκοπό την αξιοποίηση και την περαιτέρω χρήση της. Στους στόχους του ΕΚΤ εντάσσεται η ευαισθητοποίηση και η συμμετοχή των αρμόδιων φορέων στη διαδικασία υιοθέτησης και υλοποίησης πολιτικών Ανοικτής Πρόσβασης και στη διαμόρφωση μιας εθνικής στρατηγικής, εναρμονισμένης με τις διεθνείς εξελίξεις για την Ανοικτή Πρόσβαση και τα Ανοικτά Δημόσια Δεδομένα.

Οι γλώσσες του συνεδρίου είναι η ελληνική και η αγγλική, και θα υπάρχει ταυτόχρονη διερμηνεία. Η συμμετοχή στο συνέδριο είναι ελεύθερη, απαιτείται όμως online εγγραφή. Σε όσους συνέδρους το επιθυμούν θα παρέχεται βεβαίωση συμμετοχής. Περισσότερες πληροφορίες, online εγγραφή και το αναλυτικό πρόγραμμα είναι διαθέσιμα στον δικτυακό τόπο του συνεδρίου www.openaccess.gr/conference2013.

Το συνέδριο θα μεταδίδεται ζωντανά στη διεύθυνση: http://www.ekt.gr/events/live.

Τι θα παρουσιαστεί στο Διεθνές Συνέδριο

Η πρώτη θεματική ενότητα του συνεδρίου (16 Οκτωβρίου) εστιάζει στις εγχώριες πολιτικές και καινοτόμες πρωτοβουλίες γύρω από τα Ανοικτά Δεδομένα, την Ανοικτή Διακυβέρνηση και την Ανοικτή Πρόσβαση στην έρευνα, όπως τοποθετούνται στο πλαίσιο των σχετικών ευρωπαϊκών και διεθνών πολιτικών. Παρουσιάζονται, μεταξύ άλλων, πολιτικές και πρωτοβουλίες του Υπουργείου Οικονομικών, του Εθνικού Κτηματολογίου και του Δήμου Αθηναίων, αλλά και δράσεις όπως η πρωτοβουλία Open Government Partnership (OGP) στην οποία συμμετέχει η χώρα, το Εθνικό Σχέδιο Δράσης για την Ανοικτή Διακυβέρνηση και ο δικτυακός τόπος για τα ανοικτά δεδομένα στην Ελλάδα (http://data.gov.gr).

Επίσης, παρουσιάζονται οι πιο σημαντικές πρωτοβουλίες της κοινωνίας των πολιτών, που σχετίζονται με τη χρήση ανοικτών δεδομένων, ως μέσου για την καταπολέμηση της διαφθοράς και την προώθηση της διαφάνειας και της συμμετοχής του πολίτη στη δημόσια διοίκηση.

Η δεύτερη ενότητα (17-18 Οκτωβρίου) εστιάζει στην ανάπτυξη και εφαρμογή πολιτικών Ανοικτής Πρόσβασης στην έρευνα, σύμφωνα με τις πολιτικές της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Λαμβάνει δε χώρα στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού έργου MedOANet (www.medoanet.eu), το οποίο συντονίζει το ΕΚΤ και προωθεί την εφαρμογή εθνικών πολιτικών στα κράτη της Μεσογείου, για την Ανοικτή Πρόσβαση στην επιστημονική πληροφορία. Θα συζητηθούν οι πολιτικές Ανοικτής Πρόσβασης από φορείς χρηματοδότησης έρευνας και διεξαγωγής έρευνας σε ευρωπαϊκές χώρες, όπως η Δανία, το Ηνωμένο Βασίλειο, το Βέλγιο και η Πορτογαλία.

Επίσης, θα αναδειχθεί ο ρόλος της Ανοικτής Πρόσβασης στον Ευρωπαϊκό Χώρο Έρευνας (ΕΧΕ), σε ειδική συνεδρία στην οποία θα συμμετάσχουν ο επικεφαλής της Διεύθυνσης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τον ΕΧΕ, και οι εμπλεκόμενοι στην εφαρμογή του ευρωπαϊκοί οργανισμοί, όπως το European University Association, το League of European Research Universities και το Science Europe.

Twitter hashtags: #ΟΑconf13 #MedOANet #openaccess #EKTgr

Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης και Ανοικτή Πρόσβαση

Το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης (ΕΚΤ, www.ekt.gr) -φορέας θεσμικά υπεύθυνος για τη συλλογή, τεκμηρίωση και διάχυση της επιστημονικής πληροφορίας- έχει κεντρικό ρόλο στη διαμόρφωση και εφαρμογή εθνικών πολιτικών για την Ανοικτή Πρόσβαση. Ως εθνική ηλεκτρονική υποδομή περιεχομένου επιστήμης και πολιτισμού, αναπτύσσει υπηρεσίες προστιθέμενης αξίας προς τους ελληνικούς φορείς έρευνας, τους ερευνητές και το ευρύ κοινό, βασισμένο σε τεχνολογίες αιχμής και υψηλό ανθρώπινο δυναμικό. Συλλέγει και διαθέτει την επιστημονική και πολιτιστική πληροφορία της χώρας, μέσω των διαλειτουργικών του συστημάτων, με έμφαση στην ευρεία διάχυσή της με Ανοικτή Πρόσβαση και στην εσαεί διατήρησή της.

Σημαντικές υπηρεσίες του ΕΚΤ είναι το Εθνικό Αρχείο Διδακτορικών Διατριβών (www.didaktorika.gr), ο Εθνικός Συλλογικός Κατάλογος Επιστημονικών περιοδικών, η διαδικτυακή πύλη www.openarchives.gr που δίνει πρόσβαση σε περισσότερες από 65 έγκριτες συλλογές επιστήμης και πολιτισμού, η ψηφιακή ζωφόρος του Παρθενώνα, το αποθετήριο Ήλιος με το επιστημονικό υλικό του ΕΙΕ, το αποθετήριο Πανδέκτης με συλλογές ιστορίας και πολιτισμού, οι ηλεκτρονικές εκδόσεις EKT (http://epublishing.ekt.gr) σε συνεργασία με έγκριτους εκδότες, κ.ά.

Μέσω των υποδομών του, το ΕΚΤ φροντίζει για την προώθηση του επιστημονικού και πολιτιστικού περιεχομένου που παράγεται στην Ελλάδα σε διεθνείς συλλογείς περιεχομένου και μηχανές αναζήτησης, όπως στην ευρωπαϊκή ψηφιακή βιβλιοθήκη Europeana και στο DARTEurope, την ευρωπαϊκή πύλη για τη διάθεση των διδακτορικών διατριβών με Ανοικτή Πρόσβαση.

Συνολικά, περισσότερες από 5.700.000 ψηφιακές σελίδες ηλεκτρονικών αποθετηρίων, επιστημονικών περιοδικών και ψηφιακών βιβλιοθηκών διατίθενται ήδη από τον δικτυακό τόπο του Εθνικού Πληροφοριακού Συστήματος Έρευνας και Τεχνολογίας (www.epset.gr), του βασικού αναπτυξιακού έργου του ΕΚΤ.

Μέσα από τις δράσεις του, τον θεσμικό του ρόλο και την ενεργό συμμετοχή του σε ευρωπαϊκά έργα, το ΕΚΤ έχει καταστεί κομβικός φορέας για τη διαμόρφωση και τον συντονισμό πολιτικών ανοικτής πρόσβασης σε ελληνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο. Εκτός από το MedOANet, το ΕΚΤ συμμετέχει και στο ευρωπαϊκό έργο OpenAIRE (www.openaire.eu), το οποίο διαμορφώνει την ευρωπαϊκή υποδομή για την ανοικτή πρόσβαση στα αποτελέσματα της έρευνας που χρηματοδοτεί η ΕΕ. Επίσης, συμμετέχει στο έργο RECODE (www.recodeproject.eu), το οποίο συμβάλλει στη διαμόρφωση πολιτικών για την Ανοικτή Πρόσβαση στα επιστημονικά δεδομένα, ενώ θα συντονίσει και το έργο PASTEUR4OA, το οποίο θα συμβάλει στην ανάπτυξη πολιτικών Ανοικτής Πρόσβασης σε ευρωπαϊκό επίπεδο.

Το ΕΚΤ υποστηρίζει την Ανοικτή Πρόσβαση με δράσεις ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης, όπως ο δικτυακός τόπος www.openaccess.gr και το blog www.openaccess.gr/blog.