Το δικό του νόμισμα «τύπωσε» ο Βόλος

Έχει ίση -θεωρητικά- με το ευρώ κι όμως δεν «αλλάζει» χέρια ούτε κόβεται σε νόμισμα...
Εντούτοις αποτελεί το μέσο συνδιαλλαγής για αγορές και πωλήσεις σε γειτονιές του Βόλου. Οι Βολιώτες υιοθέτησαν ως εναλλακτική λύση στην έλλειψη των πραγματικών χρημάτων αλλά και λόγω της ακρίβειας το δικό τους νόμισμα, γνωστό ως Τοπική Εναλλακτική Μονάδα (ΤΕΜ).

Κυρίες και κύριοι... γνωρίστε την ΤΕΜ, την Τοπική Εναλλακτική Μονάδα, ένα γέννημα της οικονοµικής κρίσης και της έλλειψης ρευστότητας!

Η ΤΕΜ είναι μία μονάδα πίστωσης, η οποία δεν έχει υλική μορφή (δεν τυπώνεται). Με την εγγραφή του στο Δίκτυο, το κάθε μέλος λαμβάνει αυτομάτως 300 μονάδες πίστωσης (χωρίς την επιβάρυνση τόκου), με τις οποίες µπορεί να αγοράσει τις υπηρεσίες ή τα προϊόντα που προσφέρουν τα υπόλοιπα µέλη. Ο λογαριασµός και οι συναλλαγές του κάθε μέλους καταγράφονται σε μία ηλεκτρονική βάση δεδοµένων, ενώ όσοι δεν έχουν πρόσβαση στο διαδίκτυο εξυπηρετούνται με κουπόνια (εντολές πληρωµής).

Για παράδειγμα, αν κάποιος θέλει να αγοράσει ένα αγαθό αξίας 100 ευρώ, πληρώνει το 70% της τιμής με ευρώ και το υπόλοιπο 30% με ΤΕΜ – κάτι σαν έκπτωση – καθώς ο έμπορος είναι υποχρεωμένος να καλύψει το κόστος παραγωγής του αγαθού και το ΦΠΑ. Παρ” όλο που οι ντόπιοι επιμένουν ότι το σύστημα ΤΕΜ δεν πρόκειται να υποκαταστήσει το σύστημα φορολογίας, θεωρούν πως αποτελεί μία βιώσιμη εναλλακτική λύση.

Σύμφωνα με στοιχεία των διοργανωτών, περισσότεροι από 1.300 συμμετέχουν σε αυτό το άτυπο δίκτυο ανταλλαγής προϊόντων. Στο σύστημα έχουν προσχωρήσει καφετέριες, εμπορικά καταστήματα, εργοστάσια και επιχειρήσεις, παρέχοντας αγαθά και υπηρεσίες (από γάλα και τρόφιμα μέχρι μαθήματα γιόγκα και ιατρική περίθαλψη) έναντι μονάδων ΤΕΜ.

Όπως δημοσιεύουν Τα Νέα, πρόκειται για ένα δίκτυο ανθρώπων (το Δίκτυο Ανταλλαγών και Αλληλεγγύης) στη Μαγνησία όπου αποφάσισαν να βρουν εναλλακτικούς τρόπους για τις συναλλαγές τους: «Δεν είναι νόµισµα ούτε υπάρχει ανταγωνιστικά στο ευρώ. Είναι µια µονάδα που αντιπροσωπεύει την αξία των ανταλλαγών που κάνουµε µεταξύ µας», αναφέρει στην εφημερίδα ο κοινωνιολόγος Γιάννης Γρηγορίου, ένα από τα πρώτα µέλη του Δικτύου.

Η ιδέα ξεκίνησε από μία παρέα φίλων στο διαδίκτυο και σήμερα ξεπερνά τα 200 μέλη, μεταξύ των οποίων αγρότες, υδραυλικοί, δικηγόροι, λογιστές, ηλεκτρολόγοι, ένας καρδιολόγος, µια οµοιοπαθητικός και ένας ιδιοκτήτης καταστήµατος οπτικών!

Πως λειτουργεί το πρωτοποριακό σύστημα

Με την εγγραφή κάποιου στο Δίκτυο, του δίνεται πίστωση 300 ΤΕΜ (χωρίς την επιβάρυνση τόκου), τις οποίες µπορεί να ξοδέψει σε υπηρεσίες ή προϊόντα που προσφέρουν τα υπόλοιπα µέλη. Στην ιστοσελίδα τα µέλη καταχωρίζουν αγγελίες για προσφορά υπηρεσιών και προϊόντων.

Οπως εξηγεί ο κ. Γρηγορίου, τα καταστήµατα ή οι επιχειρηµατίες ζητούν από µέλη του Δικτύου ένα µέρος της τιµής σε ευρώ και το υπόλοιπο σε ΤΕΜ. «Για παράδειγµα, στο µαγαζί µε τα οπτικά, για έναν σκελετό γυαλιών αξίας 100 ευρώ ο ιδιοκτήτης θα ζητήσει από τον πελάτη 70 ευρώ και 30 ΤΕΜ. Σαν να του κάνει έκπτωση. Έπειτα θα κόψει απόδειξη για 70 ευρώ», εξηγεί ο κ. Γρηγορίου.

Τα οφέλη του εγχειρήματος

Σύμφωνα με τους δημιουργούς αλλά και τους κατόχους-χρήστες των ΤΕΜ, η συγκεκριμένη πρακτική μπορεί να αναστήσει την τοπική αγορά καθώς -όπως λένε οι ίδιοι- εξοικονομούν ευρώ που έπειτα τα διαθέτουν εκτός Δικτύου (όπου προφανώς οι ΤΕΜ δεν έχουν αξία).

«Φτωχός δεν είναι όποιος δεν έχει χρήµατα, αλλά όποιος δεν έχει να προσφέρει κάτι. Αυτή είναι η φιλοσοφία µας» λέει ένα μέλος του Δικτύου, η Μαιρίτα Χούπη για τη μονάδα ανταλλαγής η οποία θα παίρνει «μεγαλύτερη αξία» όσο αυξάνονται τα μέλη και άρα διευρύνονται οι συναλλακτικές επιλογές.

Με τους ενδιαφερόμενους για το Δίκτυο να απλώνονται πλέον και σε κατοίκους πόλεων εκτός Βόλου (Αθήνα, Λαμία, Κατερίνη κ.ά), δεν είναι λίγοι όσοι εγείρουν ερωτήματα σχετικά με τη φορολογική νομιμότητα των συναλλαγών σε ΤΕΜ αφού δεν εκδίδονται αποδείξεις.

Οι όροι συμμετοχής στο Δίκτυο, πάντως, αναφέρουν ρητά και κατηγορηματικά πως «τα µέλη έχουν την αποκλειστική ευθύνη σχετικά µε τις πιθανές υποχρεώσεις τους προς την Εφορία που προκύπτουν από τις συναλλαγές που πραγµατοποιούν µε άλλα µέλη του δικτύου»

Τέτοιου είδους πρωτοβουλίες εναλλακτικής οικονομικής οργάνωσης έχουν κάνει την εμφάνισή τους και σε άλλες περιοχές της ελληνικής επικράτειας, από τα προάστια της Αθήνας και την Κέρκυρα, μέχρι την Πάτρα και τη βόρεια Κατερίνη. Ωστόσο, το εγχείρημα εγκαινιάστηκε στο Βόλο – τον άλλοτε πλούσιο εμπορικό δίαυλο προς τη Μέση Ανατολή – όπου έχει «στηθεί» και το μεγαλύτερο δίκτυο αντιπραγματισμού.

«Δεν θα υποκαταστήσει πλήρως το ευρώ, αλλά παρέχει σημαντική βοήθεια στα αδύναμα μέλη της κοινωνίας μας. Μάλιστα, ενθαρρύνουμε τη χρήση του σε όλα τα επίπεδα των κοινωνικών δραστηριοτήτων της πόλης μας», αναφέρει ο δήμαρχος του Βόλου Πάνος Σκοτινιώτης.

Στη Γερμανία τα ανάλογα δίκτυα εκδίδουν και τοπικά νομίσματα!

Μπορεί στην Ελλάδα να μας ακούγεται πρωτοποριακό και πρωτόγνωρο αλλά στη Γερμανία ανάλογα δίκτυα όχι μόνο ευημερούν αλλά έχουν φτάσει στο σημείο να εκδίδουν και τοπικό νόμισμα!

Ένα από τα πιο επιτυχημένα εσωτερικά νοµίσµατα είναι το «chiemgauer» στη Βαυαρία µε σταθερή ισοτιµία ένα προς ένα µε το ευρώ, του οποίου εμπνευστής είναι ένας καθηγητής Λυκείου, ο Κρίστιαν Γκέλερι. Δημιουργήθηκε το 2003 και σήμερα χρησιμοποιείται από περισσότερα από 3.000 άτομα!

Μη φαντάζεστε τίποτα ερασιτεχνισμούς… Τυπώνεται σε νοµίσµατα των 2, 5, 10, 20 και 50. Φέρουν ταινία ασφαλείας, υδατογράφηµα και ιριδίζουσα λωρίδα για να µην είναι εύκολη η αντιγραφή τους!

«Είναι µέσο ανάπτυξης. Στόχος µας είναι το 50% των τοπικών συναλλαγών να γίνεται µε το δικό µας νόµισµα» αναφέρει ο κ. Γκέλερι με τους υποστηρικτές του «chiemgauer» να τονίζουν ότι από την εµφάνισή του έχει ενισχυθεί η τοπική οικονοµία.

Δε λείπουν, πάντως, και οι αντίθετες φωνές που κάνουν λόγο για απομόνωση των τοπικών κοινωνιών με αυτό τον τρόπο.