40 εκατ. τόνοι τα αποθέματα λευκολίθου στο δήμο μας

Τα ενδεικτικά αποθέματα λευκολίθου στην Ελλάδα από την μελέτη των Τσιραμπίδη Α. & Φιλιππίδη Α. (2013). Ορυκτοί Πόροι Ελλάδος: Αποθέματα και Αξία. Τομέας Ορυκτολογίας  - Πετρολογίας - Κοιτασματολογίας, Τμήμα Γεωλογίας, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης ,

Μαγνησίτης ή Λευκόλιθος

Τα Ελληνικά κοιτάσματα μαγνησίτη είναι φλεβικού ή ιζηματογενούς τύπου. Τα πρώτα συνδέονται αποκλειστικά με οφιόλιθους    και έχουν αναπτυχθεί μέσα σε σερπεντινίτες, συχνά σχιστοφυείς, όπου οι ζώνες μαγνησίτη είναι μεγάλου πάχους και μήκους πολλών χιλιομέτρων. Τα μεγαλύτερα φλεβικού τύπου κοιτάσματα υπάρχουν στη Χαλκιδική (Βασιλικά, Βάβδος, Πολύγυρος, Γερακινή, Ορμύλια, κ.α.) και είναι τα μοναδικά σε εκμετάλλευση  [98].
Παρόμοια κοιτάσματα υπάρχουν και στη Β. Εύβοια (Μαντούδι, Λίμνη, Τρούπι, Πετισούνας, Αφράτι, Παππάδες κ.α.). Επίσης, εμφανίσεις μαγνησίτη υπάρχουν στο Γομάτι και Ν. Ρόδα Χαλκιδικής, Νιγρίτα, Κοζάνη, Γρεβενά, Αταλάντη, Ερμιόνη, Λέσβο κ.α. [6]
. Τα ιζηματογενή κοιτάσματα μαγνησίτη στην Ελλάδα, που δεν εκμεταλλεύονται, βρίσκονται στη λεκάνη Σερβίων Αιανής και στη Βαρβάρα και Καρκάρα Χαλκιδικής και φιλοξενούνται μέσα σε αργιλομαργαϊκά ιζήματα.
Το οφιολιθικό σύμπλεγμα της Χαλκιδικής έχει μήκος περίπου 70 km. Σχεδόν σε όλο αυτό το μήκος τα υπερβασικά μέλη του φιλοξενούν και μαγνησίτη. Το μέσο πάχος αυτών των υπερβασικών
πετρωμάτων είναι τουλάχιστον 2 km, το μέσο βάθος της εκμεταλλεύσιμης μεταλλοφορίας 50
-60 m  και το φαινόμενο ειδικό βάρος του μαγνησίτη 3 g/cm   3. Με αυτά τα δεδομένα βεβαιώνεται η παρουσία τεράστιων αποθεμάτων μαγνησίτη που είναι αρκετά να ικανοποιήσουν τις ανάγκες της Ευρωπαϊκής αγοράς για τις επόμενες δύο τουλάχιστον 100ετίες [98, 99].
Ο μαγνησίτης της Χαλκιδικής είναι υψηλής  ποιότητας και περιέχει 46,7% MgO, 1,9% SiO
2, 0,5% CaO και 0,2% (Fe2O3+Al2O3
Η εταιρία ΕΛΛΗΝΙΚΟΙ ΛΕΥΚΟΛΙΘΟΙ αποτελεί τη μεγαλύτερη εξαγωγική επιχείρηση μαγνησίας στην ΕΕ και τη μεγαλύτερη σε πωλήσεις καυστικής μαγνησίας παγκόσμια. Τα περισσότερα αποθέματα, μαζί με τη μονάδα επεξεργασίας, βρίσκονται στη Γερακινή Χαλκιδικής. Η εταιρία εξάγει μαγνησίτη,   καυστική και δίπυρη μαγνησία και πυρίμαχες μάζες. Η παραγωγή λευκόλιθου είναι 400
-450 χιλ. τόνοι/χρόνο και τελικών προϊόντων (καυστική και δίπυρη μαγνησία, πυρίμαχες μάζες) 180
-200 χιλ. τόνοι/χρόνο.
Το 93% της παραγωγής εξάγεται κυρίως προς την ΕΕ, αλλά και προς τις Η.Π.Α., άλλες Ευρωπαϊκές χώρες, χώρες της Μέσης Ανατολής και την Αυστραλία [7, 8]. )
. Επίσης, η δίπυρη μαγνησία που παράγεται είναι άριστης ποιότητας.
Η νέα εταιρία ΒΙΟΜΑΓΝ του ομίλου επιχειρήσεων ΓΕΚ -ΤΕΡΝΑ διαθέτει 14 κοιτάσματα λευκόλιθου στη Β. Εύβοια με βέβαια αποθέματα 15 εκατ. τόνους και άλλα 4 κοιτάσματα στη Χαλκιδική με βέβαια αποθέματα 450.000 τόνους. Τον Ιανουάριο του 2012 εγκρίθηκε από τοΥΠΕΚΑ η τεχνική μελέτη υπόγειας εκμετάλλευσης του μεταλλείου Πλακαριάς - Μουρτίτσας στην Εύβοια. Η έναρξη λειτουργίας αναμένεται μέσα στο 2013 [8].
Τα ενδεικτικά αποθέματα μαγνησίτη είναι 280 εκατ. τόνοι (170 εκατ. τόνοι στη Χαλκιδική, 70 εκατ. τόνοι στα Σέρβια Κοζάνης και 40 εκατ. τόνοι στην Εύβοια) και η συνολική ακαθάριστη αξία τους 9,8 δισεκ. €


[6] ΣΜΕ (Σύνδεσμος Μεταλλευτικών Επιχειρήσεων) 1979. Ο Ελληνικός Ορυκτός Πλούτος. Αθήνα, 696σ.

[7] Τσιραμπίδης Α. 2005. Ο Ορυκτός Πλούτος της Ελλάδος. Εκδόσεις Γιαχούδη, Θεσσαλονίκη, 391σ.
 [8] ΣΜΕ (Σύνδεσμος Μεταλλευτικών Επιχειρήσεων) 2012. Έκθεση δραστηριοτήτων 2011. Αθήνα, 48σ
98] Dabitzias S. 1980. Petrology and Genesis of the Vavdos Cryptocrystalline Magnesite Deposits, Chalkidiki Peninsula, Northern Greece. Econ. Geology, 75, 1138-1151.
[99] Νταμπίτζιας Σ. & Βακόνδιος Ι. 1994. Λευκόλιθος της Χαλκιδικής. Πρακτ. Ημερ. «Ορυκτός Πλούτος Ν. Χαλκιδικής –Περιβάλλον», ΓΕΩΤ.Ε.Ε., Γερακινή, 65-81.


το παρακάτω απόσπασμα είναι από την έκθεση του ΥΠΕΚΑ 2014 για τον ορυκτό πλούτο Δ/νση Πολιτικής ορυκτών Πρώτων Υλών ΥΠΕΚΑ: Η εξορυκτική/μεταλλουργική δραστηριότητα στην Ελλάδα. Στατιστικά δεδομένα 2012-2013.

 Σημαντική ήταν για μια χρονιά ακόμη, παρά την δυσμενή οικονομική συγκυρία, η διεθνής παρουσία της ΕΛΛΗΝΙΚΟΙ ΛΕΥΚΟΛΙΘΟΙ ΑΕ στην παραγωγή ωμού λευκόλιθου (πάνω από 360 χιλτον. από παραχωρήσεις 20&22 και 21 Χαλκιδικής για το 2013 έναντι 351 χιλ τον. για το 2012) και μαγνησιακών καθετοποιημένων προϊόντων (δίπυρης και καυστικής μαγνησίας καθώς και πυρίμαχων μαζών) υπερβαίνοντας σε κύκλο εργασιών τα 35 εκατ. € (έναντι 30 εκατ. € για το 2012). Η συγκεκριμένη εταιρεία διαθέτοντας κοιτάσματα λευκολίθου και εγκαταστάσεις επεξεργασίας κυρίως στην περιοχή Χαλκιδικής, όπου εργάζονται συνολικά 367 εργαζόμενοι, είναι αμιγώς εξαγωγική (στο 90%) και επιτυγχάνει παρά τον σημαντικό διεθνή ανταγωνισμό να διατηρείται ως η μεγαλύτερη εξαγωγική επιχείρηση προϊόντων λευκολίθου εντός της ΕΕ εστιάζοντας παράλληλα σε θέματα ποιότητας και αποκατάστασης περιβάλλοντος. Εντός του 2013 πραγματοποίησε εξαγωγές συνολικά 142 χιλ τον. μαγνησιακών προϊόντων επlτuγxάνoντας αύξηση 6% έναντι του 2012 αλλά λόγω σχετικής συρρίκνωσης των τιμών στη διεθνή αγορά, η συνολική αξία των εξαγωγών εμφάνισε μικρή πτώση. Η εταιρεία διατηρεί και δραστηριότητα εκτός Ελλάδος με την συμμετοχή της σε επιχειρηματικά σχήματα: Magnesitas Navarras SA στην Ισπανία (μερίδιο 40%), Van Mannekus & Co Βν στην Ολλανδία (μερίδιο 50%) και Akdeniz Mineral Kaynaklari A.S στην Τουρκία (μερίδιο 90%).

Επίσης, η επαναδραστηριοποίηση της εξορυκτικής δραστηριότητας στο Μαντούδl Ευβοίας από
την ΤΕΡΝΑ ΛΕΥΚΟΛΙΘΟΙ (TERNA MAG, του ομίλου ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ), η οποία εξαγόρασε την παλαιά ΒΙΟΜΑΓΝ στην περιοχή της Β. Ευβοίας και στοχεύει στην εκμετάλλευση των γνωστών
κοιτασμάτων λευκολίθου του Γερορέματος και του Κακάβου και την περαιτέρω αξιοποίησή τους
για παραγωγή μαγνησίας στις εγκαταστάσεις των Φούρνων Μαντουδίου μετά σχετικό
εκσυγχρονισμό. Σε πρώτη φάση, στόχος της ΤΕΡΝΑ ΛΕγΚΟΛΙΘΟΙ είναι η εξόρυξη σε ετήσια βάση
περίπου 170 χιλ τον. Λευκόλιθου, με στόχο σε τρία χρόνια η μέση ετήσια παραγωγή να  ανέρχεται σε 450 χιλ. τον. Πράγματι, εντός του 2013 ξεκίνησε η παραγωγή μαγνησίτη από τιςεγκαταστάσεις Γερορέματος (παρήχθησαν 23,6 χιλ. τον. ωμού λευκολίθου) ενώ παράλληλαάρχισε η υπόγεια εξόρυξη μεταλλεύματος από το εργοτάξιο Πλακαριάς-Μουρτίτσας. Ήδη, στις εγκαταστάσεις της εταιρείας στην Β. Εύβοια απασχολούνται 100 εργαζόμενοι. Το 2014 προγραμματίζεται η ανάπτυξη και νέου μεταλλευτικού κέντρου στον Κάκκαβο με υπαίθρια εκμετάλλευση λευκολίθου και λειτουργία εργοστασίου εμπλουτισμού.

Χάρτης της ΤΕΡΝΑ ΛΕΥΚΟΛΙΘΟΙ ΑΕ με τα μεταλλεία λευκολίθου