Π.Ε. Ευβοίας: Οδηγίες κλαδέματος – Ασθένειες ξύλου στα αμπέλια

Το χειμερινό κλάδεμα έχει άμεση σχέση με τις σπουδαιότερες ασθένειες του ξύλου (Ευτυπίωση, Ίσκα) που μπορούν να ζημιώσουν σοβαρά τα αμπέλια,

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΣΤΕΡΕΑΣ ΕΛΛΑΔΑΣ
ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗΣ
ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ & ΚΤΗΝΙΑΤΡΙΚΗΣ
Δ/ΝΣΗ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ & ΚΤΗΝΙΑΤΡΙΚΗΣ
ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗΣ ΕΝΟΤΗΤΑΣ ΕΥΒΟΙΑΣ
TMΗMA : ΠΟΙΟΤ. & ΦΥΤΟΫΓΕΙΟΝΟΜΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ
ΤΑΧ.ΔΝΣΗ: Νομαρχιακό Μέγαρο Λ.Χαϊνά 93
ΧΑΛΚΙΔΑ τκ 34100
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ: Κωνσταντίνος. Τζελάς
ΤΗΛ 22213 53920
FAX 22213 53955
e-ma11: tzelas.k@inaevias.gr


ΘΕΜΑ "Κλάδεμα και μυκητολογικές  ασθένειες ξύλου στο αμπέλι»
Οι μυκητολογικές ασθένειες ξύλου στο αμπέλι είναι τρεις και υπεύθυνες για τη μειωση της
παραγωγικοτητας και την υποβάθμιση των προϊόντων που σε συνδυασμο με τις χαμηλές τιμές και το υψηλό  κόστος παραγωγης αποθαρρύνουν τον παραγωγο για ορθολογική καλλιέργεια οδηγώντας τον αμπελώνα σε  παρακμη .


Oι ασθένειες αυτές ειναι:

Ίσκα: Εύθριπο ξύλο στο κέντρο (εξού και Ίσκα) Οι μύκητες καταστρέφουν το Αγγειακό Σύστημα παρασύροντας τις τοξίνες τους στα φύλλα και προκαλλώντας το γνωστό σύμπτωμα. Εξαιτίας της υψηλής προσβολής υπάρχει αδυναμία ξυλοποίησης των κλιματίδων

Τα συμπτώματα στα φύλλα. Οι τοξίνες του συμπλόκου των μυκήτων ανεβαίνουν με τους χημούς στα φύλλα και προκαλούν το σύμπτωμα, εξαιτίας της τοξικότητας που προκαλούν στα μεσόνευρα

1. ΙΣΚΑ: Είναι από τις πιο σοβαρές ασθένειες του αμπελιού και οφείλεται σε σύμπλοκο μυκητων
(Fomitiporia spp., Phaemoniella spp κλπ), που προσβάλει το ξύλο των πρέμων. H ασθένεια
εμφανίζεται σε μεγάλης ηλικίας αμπελώνες, αλλά τα τελευταία έχει διαπιστωθεί και σε
νεαρούς αμπελώνες.
H μόλυνση γίνεται συνήθως από πληγές που προκαλούνται από διάφορα αίτια (μεγάλες τομες
κλαδέματος, έντονοι παγετοί, μηχανικές ζημιές στον κορμό και το ριζικό σύστημα κλπ).
Καθοριστικό σύμπτωμα στο κλάδεμα κιτρινόλευκος μεταχρωματισμός του ξύλου στο κέντρο της
τομής που είναι μαλακό, σπογγώδες και εύθρυπτο. Το καλοκαίρι τα συμπτώματα που παρατηρούνται
στα φύλλα είναι μεσονεύριες Χλωρώσεις που στη συνέχεια ξηραίνονται. Σε έντονη προσβολή έχουμε
ξηράνσεις κληματίδων .

Ευτυπίωση: Η ασθένεια προκαλείται από τον ασκομύκητα Eutypa lata (Γιουτίπα λάτα). Ο μύκητας αναπτύσσεται στην ατελή του μορφή με πυκνίδια σε ζωντανούς ιστούς του πρέμνου. Η παθογενής μορφή του μύκητα όμως είναι η τέλεια, η ασκογόνος. Η τέλεια μορφή εμφανίζεται μετά από δύο ή  περισσότερα χρόνια στο νεκρό ξύλο όπου σχηματίζει τα ασκοσπόρια τα οποία ελευθερώνονται και μεταφέρονται με τον αέρα. Αναγκαίες συνθήκες για την απελευθέρωση και τη διασπορά των ασκοσπορίων είναι η έντονη βροχόπτωση και ο άνεμος. οι μολύνσεις γίνονται διαμέσου πληγών κλαδέματος, ειδικά όταν το κλάδεμα γίνεται νωρίς, δηλαδή πριν τα τέλη του χειμώνα γιατί τότε οι πληγές είναι πιο ευαίσθητες σε μολύσματα και επουλώνονται πιο αργά.

ΕΥΤΥΠΙΩΣΗ: Στο κλάδεμα παρατηρούνται καστανοί πλευρικοί μεταχρωματισμοί σε σχημα
ημικυκλίου. Το καλοκαίρι καχεκτική βλάστηση, κίτρινα παραμορφωμενα φύλλα, κοντά μεσογονάτια
διαστήματα, αραιοραγία στα σταφύλια . Επίσης την άνοιξη δεν βλαστάνουν όλα τα μάτια.

ΦΟΜΟΨΗ - ΝΕΚΡΩΣΗ ΒΡΑΧΙΟΝΩΝ .   Στα φύλλα δημιουργούνται μαύρες κηλίδες με κιτρίνη περίμετρο.     Οι κληματίδες φέρουν σκούρες μαύρες κηλίδες στη βάση και εξελκώσεις , και αφού γίνουν 30-60 εκ. σπανέ.      Οι ταξιανθίες φέρουν κηλίδες σκούρες και αφού γίνουν 30-60 εκ. σπάνε.     Οι μολύνσεις γίνονται την άνοιξη με την ύπαρξη νερού στα όργανα του αμπελιού

ΦΟΜΟΨΗ: Προσβάλει τη βάση της κληματίδας. Στο σημείο αυτό δημιουργείται ένα μαύρο
δακτυλίδι από τη συνένωση μικρών μαύρων στιγμάτων και αργότερα αποξηραίνεται η κληματίδα
μαζί με τα σταφύλια.




Για την αντιμετώπιση της Ίσκας και της Ευτυπίωσης δεν υπάρχουν αποτελεσματικά θεραπευτικά μέσα και  επειδή οι πιο πάνω ασθένειες συνδέονται αμεσα με το κλάδεμα γιατί μπορεί να μειώσουν το αρχικό μόλυσμα  και βοηθούν στη μη επεκτασή του σε άλλα υγιη κούτσουρα, για τους λόγους αυτούς συνιστάται:

1. Ο εντοπισμος και το σημάδεμα των φυτών με συμπτωματα το καλοκαιρι, τα οποία κλαδεύονται στο  τέλος για να μη μεταφερθεί μόλυσμα στα υγιή φυτά με τα εργαλεία του κλαδέματος.

2. Βραχίονες και κληματίδες προσβεβλημένες αφαιρούνται επιμελημένα μέχρι το υγειές ξύλο και
καίγονται. Επίσης τα κούτσουρα ξεριζώνονται και καίγονται.

3. Το κλάδεμα γίνεται όσο το δυνατό πιο όψιμα (τέλος χειμώνα- αρχές άνοιξης) με ηπιο και ξηρό καιρό.  Ο βροχερός καιρός ευνοεί ιδιαίτερα τις μολύνσεις.

4. Αποφεύγουμε τις μεγάλες τομές και όταν αυτό δεν είναι δυνατό επαλείφουμε με πάστα χαλκούχου
μυκητοκτόνου .

5. Απολύμανση των κλαδευτικών εργαλείων πολλές φορες την ημερα με οινόπνευμα και πυκνό
διάλυμα Θ. χαλκού και ψέκασμα των φυτών αμέσως μετά το κλάδεμα, στην περίοδο του ληθάργου με  βορδιγάλειο πολτό (3-5%).

6.Φροντίζουμε να συμπληρώνουμε τα κενά με καταβολάδες.

7. Αποφυγή λήψης εμβολίων από μολυσμένους αμπελώνες.

8. Στην περίπτωση της Ίσκας και στα αρχικά στάδια της προσβολής, σχίζουμε τον κορμό και
τοποθετουμε πέτρα ώστε να εκτεθεί το μόλυσμα στον αερα και τον ήλιο και με αυτό τον τρόπο
παρατείνουμε τη ζωη του πρέμνου για μερικά έτη ακομη επειδή ο μυκητας της ίσκας αδρανοποιείται
στον ήλιο και τον αερα.

9. Επέμβαση λίγο πριν φουσκώσουν τα μάτια με βρέξιμο θειάφι 1% με ευεργετική δράση κατά του
Ωϊδίου της Φόμοψης και των ακάρεων (ερίνωση)

10. Φύτευση υγιούς πολλαπλασιαστικού υλικού.

Για να είναι αποτελεσματικά τα πιο πάνω καλλιεργητικά μετρα για τον περιορισμο της εξάπλωσης των  ασθενειών (Ισκας και Ευτυπίωσης) και τη μειωση των επιπτώσεων στη παραγωγη πρεπει να εφαρμόζονται  σωστά από όλους τους παραγωγους μιας περιοχης.