Πολυπράγμων ο τσιφλικάς του Μαντουδίου και του Βατώντα

Από Eviaportal

Βασίλειος Νικ. Βουδούρης: Ένας πολυπράγμων Ευβοιώτης








Ο Βασίλειος Βουδούρης πρωτότοκος γιος του Νικολάου Β. Μπουντούρη και της Βασιλικής Αναγνώστου Γιουρδή, γεννήθηκε στην Χαλκίδα το 1840. Υπήρξε μεγαλοκτηματίας, ιδιοκτήτης μεταλλείων, επιχειρηματίας και πολιτικός.





Βασίλειος Ν. Βουδούρης


Το όνομα της οικογένειας άλλαξε από Μπουντούρη σε Βουδούρη αρκετά χρόνια μετά την εγκατάστασή τους στην Εύβοια. Το Βουδούρης καθιερώθηκε με τον Βασίλειο, γιο του Νικολάου Β.Μπουντούρη, που πολιτεύθηκε στην Χαλκίδα από το 1868 για σαράντα περίπου χρόνια και ήταν πολιτικός αντίπαλος του Αβέρωφ. Σύμφωνα με μαρτυρίες απογόνων της οικογένειας, αυτή η μετατροπή του "Μπ" σε "Β" (εξαιτίας της αλφαβητικής σειράς) έγινε χάριν πολιτικών και εκλογικών σκοπιμοτήτων. Πριν από την καθιέρωση του "Βουδούρης", συναντιέται καμιά φορά και ως "Πουτούρης", "Μπουτούρης" ή "Μπουδούρης", αλλά οι παραλλαγές αυτές είναι ηχητικές και οφείλονται σε άλλους λόγους.

Η παράλληλη πολιτική του ενασχόληση συμπλήρωσε τις κτηματικές και μεταλλευτικές του δραστηριότητες. Η κοινωνική του θέση ως μέλους μιας από τις επιφανέστερες οικογένειες της Υδρας που είχε τεράστια κτηματική περιουσία στην Εύβοια και η ανθηρή οικονομική του κατάσταση, προσέδωσαν ιδιαίτερο κύρος στην πολιτική του φυσιογνωμία καθώς και στη γενικότερη παρουσία του και αναγνώριση από την τοπική κοινωνία της Εύβοιας, αλλά και από την αθηναϊκή της εποχής του.

Ο Βασίλειος Βουδούρης άρχισε να πολιτεύεται το 1868, όταν εξελέγη για πρώτη φορά βουλευτής της επαρχίας Χαλκίδας συνεργαζόμενος με το κόμμα του Δ.Βούλγαρη. Η αποχή του το 1873 από τη ψηφοφορία για την αποπομπή του Επ.Δεληγεώργη από τη Βουλή και την πρωθυπουργία, μετά την επιλήψιμη εκλογή του στο Μεσολόγγι, θεωρήθηκε ανυποταξία και αναγκάστηκε να αποχωρήσει από το κόμμα του Βούλγαρη και να ταχθεί με την πολιτική μερίδα του Δεληγεώργη, με τον οποίο τον συνέδεε στενή οικογενειακή σχέση και φιλία. Συνέχισε να πολιτεύεται με τον Επ.Δεληγεώργη μέχρι το θάνατό του , το 1879, οπότε και προσχώρησε στο κόμμα του Χαρ.Τρικούπη. Πιστός οπαδός του τρικουπικού κόμματος και του αρχηγού του, συνετέλεσε με τις αρετές του και τα κοινοβουλευτικά προσόντα του στην ανάδειξη των αρχών και της πολιτικής του κόμματος. Η στάση του ανταμείφθηκε με την υποψηφιότητά του ως προέδρου της Βουλής στη Βουλευτική περίοδο του 1892 και με την παμψηφεί εκλογή του. Κατά τη διάρκεια της προεδρίας του στην ταραγμένη βουλευτική περίοδο 1892-95, κατάφερε, κατά γενική ομολογία, να διαχειριστεί με επιτυχία τα διάφορα ζητήματα που προέκυψαν και να επιβάλει την κοινοβουλευτική τάξη.

Εκτός από βουλευτής διετέλεσε υπουργός των Ναυτικών της κυβέρνησης Γ.Θεοτόκη από το 1899 μέχρι το 1901 και προώθησε διάφορα μεταρρυθμιστικά νομοσχέδια καθώς και την ίδρυση του Ταμείου του Στόλου. Μερικά χρόνια αργότερα διετέλεσε για δεύτερη φορά υπουργός των Ναυτικών (22/6/1905-31/7/1905) και Στρατιωτικών (31/7/1905-20/11/1905) στην κυβέρνηση Δ.Γ.Ράλλη.

Ασχολήθηκε επίσης με θέματα τοπικής αυτοδιοίκησης της Εύβοιας και ιδιαίτερα του δήμου Χαλκιδέων, ασκώντας την πολιτική και οικονομική του επιρροή και υποστηρίζοντας κατά καιρούς υποψηφίους δημάρχους και συμβούλους. Ο ίδιος εξελέγη, σε ηλικία 26 χρόνων, δημαρχιακός πάρεδρος επί δημαρχίας Ζήση Α.Ιατρού την περίοδο 1866-1870. Ως άμεσα ενδιαφερόμενος για τη γεωργική ανάπτυξη του νομού Εύβοιας, ήταν τακτικό μέλος του Γεωργικού Συμβουλίου Εύβοιας, που ιδρύθηκε με βασιλικό διάταγμα το 1877.

O Βασίλειος Βουδούρης δεν ήταν μόνον ένας μεγαλοκτηματίας που αρκέστηκε στην εκμετάλλευση, διαχείριση και είσπραξη της γαιοπροσόδου των κτημάτων του. Είχε την τύχη να μπορέσει να εκμεταλλευθεί συστηματικά και να αξιοποιήσει με θετικά αποτελέσματα το υπέδαφος της ευβοϊκής γής που είχαν αποκτήσει ο πάππος του και ο πατέρας του. Τα μεταλλεία χρωμίου και λευκολίθου που υπήρχαν στις περιοχές των κτημάτων Βατώντα και Μαντούδι, όπου είχε ένα σεβαστό μερίδιο, καθώς και άλλα στην περιοχή της βόρειας Εύβοιας, των οποίων φρόντισε να εξασφαλίσει την εκμετάλλευση είτε με παραχωρήσεις είτε με εκμισθώσεις, ήταν σε αντίθεση με πολλά άλλα μεταλλεία στην ελληνική επικράτεια, και πλούσια σε κοιτάσματα και το εξορυσσόμενο μετάλλευμά τους και ειδικότερα ο λευκόλιθος, μοναδικός στο είδος του και σε ποιότητα.

Οι μεταλλευτικές δραστηριότητες και το εξαγωγικό εμπόριο του λευκολίθου στις αγορές της Ευρώπης και της Αμερικής, ήσαν οι κύριες ασχολίες του Βασίλειου Βουδούρη.

Πρέπει τέλος να αναφερθεί ότι οι εμπορικές του δραστηριότητες συμπληρώνονταν με εισοδήματα που προέρχονταν από επενδύσεις σε κινητές αξίες (ομολογίες και μετοχές ελληνικών τραπεζών και εταιρειών), από δανειοδοτήσεις ιδιωτικού χαρακτήρα (τοκογλυφία), καθώς και από τη μεσολάβησή του στην εκτέλεση δημοσίων και δημοτικών έργων στην Εύβοια.

Ο Βασίλειος Ν. Βουδούρης διακρίθηκε και τιμήθηκε με τον Χρυσό Σταυρό του Σωτήρος (1886) και με τον Σταυρό των Ταξιαρχών (1890).

Παντρεύτηκε το 1872 την Ευφροσύνη, κόρη του Λέοντος Μελά, με την οποία δεν απέκτησαν παιδιά.

Πέθανε στην Αθήνα στις 19 Νοεμβρίου 1910 σε ηλικία 70 χρόνων, έξι μήνες μετά τον θάνατο της γυναίκας του. Κηδεύθηκε με μεγάλες τιμές στη Χαλκίδα κα τάφηκε στο οικογενειακό μνημείο στο κτήμα του Βατώντα.

Μετά το θάνατο του η παραλιακή οδός της Χαλκίδας ονομάστηκε Βουδούρη προς τιμήν του και πεζοδρομήθηκε, φιλοξενώντας σήμερα ουζερί, καφετέριες και ξενοδοχεία.

Σημείωση: Οι πληροφορίες προέρχονται από το αρχείο της οικογένειας Μπουντούρη/Βουδούρη, που βρίσκεται στην εταιρεία Λογοτεχνικού και Ιστορικού Αρχείου Ε.Λ.Ι.Α. και δωρίστηκε στον ΕΛΙΑ από την τελευταία απόγονο της οικογένειας Αικατερίνη Βουδούρη.

 Το εγκαταλελειμμένο αρχοντικό Βουδούρη στο Μαντούδι: Απομεινάρι της μετα-οθωμανικής τσιφλικίστικης περιόδου της ιστορίας του δήμου