Στο περιθώριο η κόκκινη ρύπανση του ποταμού Κηρέα

Η Ειδική Γραμματεία Υδάτων (ΕΓΥ) το υπέρτατο εθνικό συντονιστικό όργανο για την προστασία και διαχείριση των υδάτων απάντησε σε μια σειρά από προτάσεις για την ρύπανση και προστασία του ποταμού Κηρέα. Οι προτάσεις είχαν κατατεθεί από τον σύλλογο Kireas.org τον Φεβρουάριο του 2013 στα πλαίσια της διαβούλευσης του σχεδίου διαχείρισης των υδατίνων πόρων της
περιοχής.

Το εξαετές Σχέδιο Διαχείρισης (ΣΔ) των υδάτινων πόρων της περιοχής και του ποταμού Κηρέα υπογράφηκε από τους αρμόδιους υπουργούς και δημοσιεύτηκε τον Απρίλη του 2013 ( ΚΥΑ 391 ΦΕΚ 1004 Β /24.4.13). Σύμφωνα με την ΚΥΑ το ΣΔ συνοψίζει γενικά χωρίς να εξειδικεύει τους όρους, περιορισμούς και κατευθύνσεις. Η εξειδίκευση και η υλοποίηση του σχεδίου γίνεται με μέριμνα της Ειδικής Γραμματείας Υδάτων (ΕΓΥ).

Το ΣΔ δεν προβλέπει ουσιαστικά κανένα εξειδικευμένο μέτρο για την προστασία του ποταμού Κηρέα. Σε σχετική απαντητική επιστολή της η ΕΓΥ υποβιβάζει την σοβαρότητα της ρύπανσης του ποταμού Κηρέα από τις μεταλλευτικές δραστηριότητες Σιδερό-Νικελίου στην περιοχή του Παγώντα παρότι το Νικέλιο είναι στον κατάλογο ουσιών προτεραιότητας της ΕΕ. Συμφωνα με την απάντηση της, η ΕΓΥ δεν θεωρεί σημαντική πίεση για τον ποταμό Κηρέα, αυτού του είδους την ρύπανση από την μεταλλευτική δραστηριότητα. Ανακόλουθα με την προαναφερθείσα υποβάθμιση της μεταλλευτικής ρύπανσης των υδάτων, σε άλλο σημείο της απάντησης της η ΕΓΥ εμμέσως πλην σαφώς αναβαθμίζει την σοβαρότητα αυτού του είδους της ρύπανσης αποδεχόμενη την υποχρεωτική θεσμοθέτηση προγράμματος ποιοτικής παρακολούθησης της λειτουργίας των μεταλλείων στο Παγώντα κατά το πρότυπο παρακολούθησης που εφαρμόζεται στους ΧΥΤΑ. Η ΕΓΥ δεν εξειδικεύει όμως χρονικά και επιχειρησιακά την υλοποίηση αυτού του μέτρου και «λησμονώντας» τον συντονιστικό θεσμικό ρόλο της παραπέμπει αόριστα σε «άλλους» αρμόδιους φορείς.

Η στάση της ΕΓΥ όσον αφορά την ένταξη του ποταμού Κηρέα στο Μητρώο Προστατευόμενων Περιοχών και νέο φορέα διαχείρισης είναι εξίσου ψυχρή και περιχαρακωμένη. Ο Kireas.org συνεχίζει να παρακολουθεί από κοντά το θέμα και θα συνεχίσει τις ενέργειες του για τη προληψη της ρύπανσης του ποταμού Κηρέα.




Ακολουθεί ολόκληρη η απάντηση της Ειδικής Γραμματείας Υδάτων στις προτάσεις του kireas.org για τον ποταμό Κηρέα.





Πρόταση kireas.org: 1. Αναγνώριση στο Σχέδιο Διαχείρισης Υ.Π. των μορφολογικών και υδρογεωλογικών αλλοιώσεων που έχει υποστεί η κοίτη του ποταμού Κηρέα P. 4 (GR071 9R000200004N) στη θέση Παγώντα Ευβοιας. Μέρος της κοίτης του ποταμού έχει μετατραπεί παράνομα σε λατομείο και σε άλλα μέρη της κοίτης του Κηρεα έχουν γίνει παράνομες χωματώσεις από την απόθεση στερεών αποβλήτων (στείρα) της εταιρείας ΛΑΡΚΟ. Το αποτέλεσμα είναι κατά την περίοδο των βροχών ο ποταμός ρυπαίνεται από πλούσια σε νικέλιο κόκκινη ίλυ που βλαπτικά κατακάθεται στο ίζημα του ποταμού. Το φαινόμενο αυτό έχει εξαφανίσει την ιχθυοπανίδα του ποταμού και έχει επηρεάσει αρνητικά την χλωρίδα του. Τα νερά του ποταμού τροφοδοτούν εγκατάσταση εμπλουτισμού του υδροφορέα του ΤΟΕΒ Μαντουδίου με άμεσο κίνδυνο την ρύπανση των υπόγειων υδάτων από τα οποία αρδεύονται μεγάλες γεωργικές εκτάσεις.



Απάντηση Ειδικής Γραμματείας Υδάτων (ΕΓΥ): Η ρύπανση που προκαλείται σε ΥΣ από ανθρωπογενείς δραστηριότητες δεν αποτελεί αιτία για τον χαρακτηρισμό τους ως τροποποιημένα (δηλαδή ΥΣ τα οποία εξυπηρετούν ανθρώπινες ανάγκες και ως εκ τούτου εμφανίζουν υδρομορφολοyικές αλλοιώσεις, όπως τα φράγματα). Σχετικά με την αναφορά σας για «παράνομο λατομείο και χωματερές>> που προκαλούν ρύπανση, σας ενημερώνουμε ότι δεν αποτελεί αντικείμενο του Σχεδίου Διαχείρισης ο εντοπισμός/ καταγγελία τέτοιων δραστηριοτήτων και θα πρέπει να απευθυνθείτε στους αρμόδιους ελεγκτικούς Φορείς για θέματα προστασίας του περιβάλλοντος.



Πρόταση kireas.org: 2. Έργα αποκατάστασης της κοίτης του ποταμού Κηρέα P.4 (GR071 9R000200004N) στα λατομεία της ΛΑΡΚΟ στο Παγώντα στις όπως απεικονίζεται στους επίσημους χάρτες του ΥΠΕΚΑ ( θέση LAT: 38°39'41.27"N, LON: 23°35'59.84"E και θέση LAT: 38°39'51.85"N LON: 23°34'47.20"E)

Απάντηση ΕΓΥ: Τα λατομεία, δεν αποτελούν σημαντική πίεση για τα ΥΣ, δεδομένου ότι η λειτουργία τους σχετίζεται με την παραγωγή κυρίως αιωρούμενων στερεών. Οποιεσδήποτε δράσεις για την ανάδειξη και προστασία των ΥΣ, οι οποίες είναι απόλυτα συμβατές με τα προβλεπόμενα στο Σχέδιο Διαχείρισης και με τους στόχους της Οδηγίας 2000/60/ΕΚ (όπως οι αναφερόμενες αποκαταστάσεις), μπορούν να υλοποιηθούν από τους ενδιαφερόμενους, ανεξάρτητα από τη ρητή αναφορά τους στο Σχέδιο Διαχείρισης ή όχι.



Πρόταση kireas.org: 3. Ένταξη των εκβολών του Κηρέα 1 (GR071 9R000200001N γνωστού και σαν Βούδωρος Κωδικός ΕΚΒΥ: GR242271) και της περιοχής με κωδικό Νατουρα GR2420003 «Κοιλάδα Προκοπίου και Δέλτα Ποταμού Kηρέα» σαν σημαντικού υγροτόπου στο νέο φορέα διαχείρισης υγροτόπων εκτός Νατουρα που δημιουργείται στην Εύβοια ( μέτρο με κωδικό RBD07_ΒΜ0205_065) για τους ανωτέρω λόγους. Οι εκβολές του ποταμού Κηρέα αναγνωρίζονται από σχετική μελέτη της WWF για τους νησιώτικους υγροτόπους σαν ο σημαντικότερος νησιωτικός υγρότοπος της Ελλάδας.

Απάντηση ΕΓΥ: Η αναφορά σας στο σημείο αυτό, σχετίζεται με ένα μέτρο (Σύσταση νέων φορέων διαχείρισης ή ομαδοποίηση προστατευόμενων περιοχών NATURA και υπαγωγή τους σε υφιστάμενους Φορείς), το οποίο είχε περιληφθεί σε προγενέστερη έκδοση του Σχεδίου Διαχείρισης και πλέον αποτελεί υποστηρικτική του Σχεδίου Διαχείρισης ενέργεια (μπορεί δηλαδή να συμβάλλει στην εκπλήρωση των στόχων του ΣΔ). Η σκοπιμότητα υλοποίησης του θα πρέπει να εξεταστεί από τις αρμόδιες υπηρεσίες του ΥΠΕΚΑ και τους Φορείς παρακολούθησης εφαρμογής των Οδηγιών για την προστασία των άγριων πτηνών (Οδηγίες 79/409/ΕΟΚ-2009/147/ΕΚ) και τις Περιοχές Natura 2000 (Οδηγία 92/43/ΕΟΚ).

Πρόταση kireas.org: 4. Ένταξη της περιοχής με κωδικό GR2420003 «Κοιλάδα Προκοπίου και Δέλτα Ποταμού Kηρέα» στο Μητρώο Προστατευόμενων Περιοχών του άρθρου 6 του Π.Δ.51/2007. Η περιοχή GR2420003 πληρεί όλα τα κριτήρια παρουσίας τύπων οικοτόπων και ειδών της Οδηγίας 92/43/ΕΚ σύμφωνα με την μελέτη Life 99 αναρτημένη στον ιστότοπο του ΥΠΕΚΑ και συμπεριλαμβάνεται στο επιστημονικό κατάλογο των περιοχών Νατούρα.

Απάντηση ΕΓΥ: Στο Μητρώο Προστατευόμενων Περιοχών της Οδηγίας 2000/60/ΕΚ, περιλαμβάνονται μεταξύ άλλων, οι θεσμοθετημένες περιοχές της Οδηγίας 92/43/ΕΚ, οι οποίες εξαρτώνται άμεσα από το νερό. Η περιοχή «κοιλάδα Προκοπίου και Δέλτα ποταμού Κηρέα» με κωδικό GR420003, αρχικά είχε περιληφθεί στους σχετικούς κατάλογους του δικτύου ΦΥΣΗ 2000 αλλά τελικά δεν θεσμοθετήθηκε ως τέτοια. Μέρος αυτής της περιοχής (δυτικό) περιλαμβάνεται σε ευρύτερη περιοχή ΖΕΠ (Ζώνη Ειδικής προστασίας) και συγκεκριμένα στην περιοχή με κωδικό GR2420010 με την ονομασία <<'Ορος Καvτήλι». Σε κάθε περίπτωση δεν αποτελεί αντικείμενο του Σχεδίου Διαχείρισης ο καθορισμός νέων προστατευόμενων περιοχών βάσει άλλης κοινοτικής οδηγίας (πχ Οδηγία για περιοχές Natura 2000).

Πρόταση kireas.org: 5. Μέτρα για την εφαρμογή της απαγόρευσης εναπόθεσης στερεών αποβλήτων και προϊόντων εκσκαφής στην κοίτη του ποταμού που προβλέπει ο Ν.1650/86 (άρθρα 18 έως 21) από την ΛΑΡΚΟ

Απάντηση ΕΓΥ: Σχετίζεται με την τήρηση/ εφαρμογή της ισχύουσας νομοθεσίας, η οποία πρέπει να θεωρείται δεδομένη και σε καμιά περίπτωση δεν αποτελεί επιπλέον μέτρο του ΣΔ.

Πρόταση kireas.org: 6. Δημιουργία δικτύου παρακολούθησης της ρύπανσης και της οικολογικής και χημικής ποιότητας υδάτων και ιζήματος του ποταμού Κηρέα Ρ.1-Ρ.4 (GR071 9R000200001N) του άρθρου 11, του Π.Δ. 51/2007

Απάντηση ΕΓΥ: Είναι σε λειτουργία το Εθνικό Πρόγραμμα Παρακολούθησης της ποιοτικής και ποσοτικής κατάστασης των υδάτων, το οποίο περιλαμβάνει ένα (1) σημείο στον π. Κηρέα και δέκα έξι (16) σημεία στα σχετιζόμενα υπόγεια υδατικά συστήματα (GR0700260 -Ιστιαίας - Λίμνης, GR0700270 -Βασιλικών - Νηλέα, GRΟ700280- Μαντουδίου, GR0700290 -ΔίρΦυος, GR0700300 -Πολιτικών- Ψαχνώv).



Πρόταση kireas.org: 7. Μέτρα για γίνει η κατάρτιση και να τεθεί σε εφαρμογή το ολοκληρωμένο σχέδιο διαχείρισης των αποβλήτων και εκπλυμάτων για τις εξορυκτικές βιομηχανίες (ΛΑΡΚΟ) που απαιτεί η Υ.Α. 39624/2209/Ε103/2009 καθώς και το Σχέδιο Συμμόρφωσης της ΛΑΡΚΟ με Α.Π. 2226, 20-9-11 του ΥΠΕΚΑ

Απάντηση ΕΓΥ: Ομοίως με το σημείο (5). Σχετίζεται με την τήρηση/ εφαρμογή της ισχύουσας νομοθεσίας, η οποία πρέπει να θεωρείται δεδομένη και σε καμιά περίπτωση δεν αποτελεί επιπλέον μέτρο του ΣΔ.



Πρόταση kireas.org: 8. Ένταξη του ποταμού Κηρέα στο μέτρο στου σχεδίου διαχείρισης με κωδικό RBD07_ΟΜ09_096 που αφορά την « θεσμοθέτηση υποχρεωτικού προγράμματος ποιοτικής παρακολούθησης της λειτουργίας των μεταλλείων κατά το πρότυπο παρακολούθησης που εφαρμόζεται στους ΧΥΤΑ»



Απάντηση ΕΓΥ: Το μέτρο αυτό αφορά όλες τις μεταλλευτικές δραστηριότητες του Υδατικού Διαμερίσματος ανεξαρτήτως του ΥΣ με το οποίο σχετίζονται.



Σχετικά

Η ρύπανση στο ποταμό Κηρέα

http://kireas.org/smf/index.php?topic=888.0



H Κόκκινη Ρύπανση στον Ποταμό Κηρέα. Απαιτείται η λήψη μέτρων

http://kireas.org/smf/index.php?topic=780.0



Σχέδιο διαχείρισης Υδάτινων Πόρων Ανατολικής Στερεάς Ελλάδας (ΦΕΚ 1004 Β /24.4.13)

http://www.scribd.com/doc/143374744/%CE%A3%CF%87%CE%B5%CE%B4%CE%B9%CE%BF-%CE%B4%CE%B9%CE%B1%CF%87%CE%B5%CE%AF%CF%81%CE%B9%CF%83%CE%B7%CF%82-%CE%A5%CE%B4%CE%AC%CF%84%CE%B9%CE%BD%CF%89%CE%BD-%CE%A0%CF%8C%CF%81%CF%89%CE%BD-%CE%91%CE%BD%CE%B1%CF%84%CE%BF%CE%BB%CE%B9%CE%BA%CE%AE%CF%82-%CE%A3%CF%84%CE%B5%CF%81%CE%B5%CE%AC%CF%82-%CE%95%CE%BB%CE%BB%CE%AC%CE%B4%CE%B1%CF%82




Επιχειρήματα του kireas.org για το Σχέδιο Διαχείρισης Υδάτινων Πόρων

https://docs.google.com/presentation/d/1Di6KvhWloBYAPkeHCB_2eWcTBdplo8gNLNs8FDPtlfc/present#slide=id.g7c6fed1a_2_123




Το έγγραφο της ΕΓΥ

http://www.scribd.com/doc/157212942/EGY-KMBT36220130726203820