Το μέλλον της τοπικής αυτοδιοίκησης: 9 ζητήματα που θα μας απασχολήσουν τα επόμενα 10 χρόνια

#του Robert J. O’Neill Jr   

Εκτελεστικού διευθυντή του International City/Country Management Association.
Την μετάφραση επιμελήθηκε η  Μαρία Ψαρρού.

Ποιοι είναι οι παράγοντες που θα καθορίσουν την κατεύθυνση της τοπικής αυτοδιοίκησης την επόμενη δεκαετία; Ποιες θα είναι οι επόμενες πόλεις, οι τόποι δηλαδή που φέρουν τα χαρακτηριστικά ώστε να προσελκύουν και να διατηρούν άτομα με δεξιότητες και ταλέντα; Ποιες ιδέες θα μετατρέψουν τις πόλεις σε βιώσιμα κέντρα όπου κανείς μπορεί να ζήσει να εργαστεί ή να παίξει; 
Για να απαντηθούν τα παραπάνω ερωτήματα, έμφαση πρέπει να δοθεί σε 9 ζητήματα κεφαλαιώδους σημασίας που θα απασχολήσουν την τοπική αυτοδιοίκηση την επόμενη δεκαετία.

1. Η σημασία της πόλης

Για πρώτη φορά στην ιστορία μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού συγκεντρώνεται σε αστικά κέντρα παρά στην ύπαιθρο. Οι οικονομίες λειτουργούν όμως τόσο σε παγκόσμιο, όσο και σε εθνικό και περιφερειακό επίπεδο.

2. Οργάνωση του μέλλοντος

Ζούμε μια εποχή έντονων αλλαγών με αποτέλεσμα τα ζητήματα που αντιμετωπίζουμε να είναι περισσότερο πολύπλοκα από ποτέ. Οι οργανισμοί τοπικής αυτοδιοίκησης καλούνται να φέρουν αποτελέσματα σε ζητήματα που απαιτούν διευρυμένες συνεργασίες. Η αποδοτική διαχείριση παρότι απαραίτητη, δεν αρκεί για την επιτυχία. Επιτυχημένοι οργανισμοί θα είναι όσοι μπορέσουν να προωθήσουν συνεργασίες σε πολλά επίπεδα και θα επικεντρωθούν περισσότερο στις εκροές και τα αποτελέσματα παρά στις λειτουργίες και τους κανόνες.

3. Το ανθρώπινο δυναμικό του μέλλοντος

Η διαχείριση του ανθρώπινου δυναμικού στο μέλλον θα συνιστά μεγάλη πρόκληση, καθώς θα υφίστανται μεγάλες διαφοροποιήσεις τόσο στις αμοιβές όσο και στις γενιές των υπαλλήλων. 

4. Ηγεσία και διοίκηση

Οι αιρετοί και τα στελέχη των δήμων θα πρέπει να εντοπίζουν τις προτεραιότητες και τις αξίες της κοινότητας, να διαμορφώνουν το όραμα και τη στρατηγική αλλά και να παράγουν απτά αποτελέσματα.

5. Ένας κόσμος με ανοικτά δεδομένα

Η ελεύθερη πρόσβαση στην πληροφόρηση έχει διαφοροποιήσει το ρόλο των δημοτικών υπαλλήλων που μέχρι πρότινος έλεγχαν τις πηγές πληροφόρησης. Πλέον η τεχνογνωσία πρέπει να συνδυάζεται με την ικανότητα αποτελεσματικής συγκέντρωσης και διαχείρισης της ροής της πληροφορίας από πολλαπλές πηγές.

Η τοπική αυτοδιοίκηση καλείται να προκαλέσει συνεργασίες μεταξύ της κοινωνίας των πολιτών, επιμέρους ομάδων και ιδιωτών ώστε το σύνολο να είναι μεγαλύτερο από το άθροισμα των επιμέρους μερών.

6. Νέες τεχνολογίες και συμμετοχή

Οι νέες τεχνολογίες και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης προσφέρουν τεράστιες ευκαιρίες για την συμμετοχή περισσότερων κοινωνικών εταίρων στη λήψη αποφάσεων και σε επιμέρους διαδικασίες. Η αξιοποίηση της τεχνολογίας σε συμμετοχικές διαδικασίες που εξασφαλίζουν τη διαμόρφωση κοινών αξιών, την ανάπτυξη σχέσεων και την κατανόηση διαφορετικών οπτικών μπορούν να δημιουργήσουν ένα δυναμικό όραμα και ευκαιρίες για την ανανέωση της κοινωνικής υπευθυνότητας.

7. Λήψη αποφάσεων βασισμένη σε δεδομένα

Η αξιοποίηση δεδομένων για την αποτελεσματική λήψη αποφάσεων και την μέτρηση της επίδοσης των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης επιταχύνει την υιοθέτηση νέων ιδεών. Η μείωση του χρόνου για την ανάπτυξη μιας καλής πρότασης όταν γίνεται μέρος της καθημερινότητας μπορεί να οδηγήσει σε βελτίωση της απόδοσης και των εκροών. 

8. Χρηματοδότηση

Μια από τις μεγαλύτερες προκλήσεις είναι η χρηματοδότηση των υπηρεσιών της τοπικής αυτοδιοίκησης τον 21ο αιώνα. Τα περισσότερα συστήματα χρηματοδότησης βασίζονται σε προσεγγίσεις που αναπτύχθηκαν βάσει οικονομικών συστημάτων του 19ου και του 20ου αιώνα. Ο σχεδιασμός ενός δικαιότερου συστήματος εσόδων είναι θέμα πολιτικής βούλησης.

9.Συνταγή της επιτυχίας

Κατά την προηγούμενη δεκαετία, υπήρξαν κοινότητες και περιοχές που πήραν πρωτοβουλίες, επιλέγοντας και χρηματοδοτώντας προγράμματα που θεωρούνταν σημαντικά για την ποιότητα ζωής και το μέλλον, ακολουθώντας τη σχέση:

Διαφάνεια + Αφοσίωση + Απόδοση + Λογοδοσία = Εμπιστοσύνη

Προκύπτει μάλιστα ότι η εμπιστοσύνη προσελκύει επενδύσεις απαραίτητες για τη διασφάλιση της ποιότητας ζωής στο μέλλον. 

Συμπεράσματα

Οι κοινωνίες δεν μένουν ίδιες. Βελτιώνονται ή επιδεινώνονται. Οι οργανισμοί τοπικής αυτοδιοίκησης που βρίσκουν λύσεις σε πολύπλευρες και σύνθετες προκλήσεις, επενδύουν στην ανάπτυξη του ανθρώπινου δυναμικού τους, οργανώνουν τη ροή πληροφόρησης από πολλαπλές πηγές, ενσωματώνουν την τεχνολογία στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων, εφαρμόζουν μοντέλα προβλέψεων στις λειτουργίες τους και χτίζουν την εμπιστοσύνη της τοπικής κοινωνίας θα επιτυγχάνουν, καθώς θα παρέχουν τις επιθυμητές υπηρεσίες με τον πλέον αποδοτικό και αποτελεσματικό τρόπο στις κοινωνίες του μέλλοντος.