Τουριστική ανάπτυξη και ειδικές μορφές τουρισμού: ο τουρισμός γκολφ στην Ελλάδα

#ΓΑΒΡΙΗΛ Α. ΚΟΥΡΗΣ , Γενικός Γραμματέας Δήμου Πλατανιά , Κοινωνικός-Πολιτικός Επιστήμων, B.A., M.Sc.


Το γκολφ αποτελεί παγκοσμίως μία εξαιρετικά δυναμική τουριστική αγορά, με περισσότερους από 50 εκατομμύρια καταναλωτές υψηλών εισοδημάτων και με 32.000 και πλέον γήπεδα ανά τον κόσμο. Το εν λόγω άθλημα εκτιμάται ότι συνεισφέρει άμεσα ετησίως στην ευρωπαϊκή οικονομία περί τα 14,5 δισ. ευρώ την ίδια στιγμή που στην Ευρώπη υπάρχουν και λειτουργούν πάνω από 6.300 γήπεδα γκολφ. Αναρίθμητες μελέτες έχουν μάλιστα εκπονηθεί προκειμένου να επιβεβαιώσουν την οικονομική συνεισφορά του γκολφ στον τουρισμό κάθε χώρας και κατ’ επέκταση στις τοπικές κοινωνίες.
Ειδικά για την Ελλάδα, η δημιουργία υποδομών γκολφ – και κατά συνέπεια η διοργάνωση μεγάλων αθλητικών γεγονότων με επίκεντρο το εν λόγω άθλημα – θεωρείται από πολλούς, ότι μπορεί να οδηγήσει – με δεδομένες και τις ποιοτικές τουριστικές υποδομές που διαθέτουμε ως χώρα – στην επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου αλλά και στην ουσιαστική αύξηση των εισερχόμενων τουριστών στη χώρα μας.
Την ίδια στιγμή, αξίζει να σημειωθεί ότι ανταγωνίστριες προς την Ελλάδα χώρες, έχουν ήδη επενδύσει και απολαμβάνουν τα θετικά αποτελέσματα της λειτουργίας των συγκεκριμένων υποδομών σε αντίθεση με τη χώρα μας η οποία υστερεί σημαντικά στον εν λόγω τομέα, αδυνατώντας να προσελκύσει τη συγκεκριμένη ομάδα τουριστών, δηλαδή των γκόλφερ.



Χαρακτηριστικό είναι ότι:

• στην Ισπανία και στην Πορτογαλία (χώρες ανταγωνιστικές της Ελλάδας στην τουριστική αγορά) αντιστοιχεί ένα γήπεδο γκολφ για 200.000 κατοίκους ενώ στην Ελλάδα αντιστοιχεί ένα γήπεδο γκολφ για 2 εκατομμύρια κατοίκους
• στη χώρα μας λειτουργούν μόλις 7 γήπεδα γκολφ διεθνών προδιαγραφών (18 οπών), που βρίσκονται στην Αθήνα (Γλυφάδα), την Κέρκυρα, τη Ρόδο, τη Χαλκιδική, τη Χερσόνησο Κρήτης και την Μεσσηνία (καθώς και ένα γήπεδο 9 οπών στην Ελούντα Κρήτης) σε σύγκριση με τα 280 γήπεδα γκολφ στην Ισπανία, τα 230 γήπεδα γκολφ στην Ιταλία και τα 67 γήπεδα γκολφ στην Πορτογαλία ενώ και στη γειτονική Τουρκία λειτουργούν 15 γήπεδα γκολφ, που προσελκύουν τουρίστες υψηλής εισοδηματικής τάξης.
• στην Ελλάδα, τουλάχιστον πέντε επενδυτικά σχέδια για κατασκευή τουριστικών προορισμών με γήπεδα γκολφ (ένα εκ των οποίων στην Κρήτη) ματαιώθηκαν τα τελευταία χρόνια, εξαιτίας κύρια της δαιδαλώδους γραφειοκρατίας και της αδυναμίας λήψης των σχετικών αδειοδοτήσεων/εγκρίσεων από εμπλεκόμενους κρατικούς φορείς και υπηρεσίες.

Και αν τα παραπάνω αποτελούν μια σαφής πρώτη ένδειξη απουσίας εθνικού στρατηγικού σχεδιασμού για την προώθηση του αθλητικού τουρισμού – και δει του γκολφικού – και ταυτόχρονα στοιχείο προβληματισμού, καλό θα ήταν να διδαχθούμε ως χώρα, από το πώς αξιοποιούν άλλες χώρες – όπως η Σκωτία – το άθλημα του γκολφ για να ενισχύσουν την τουριστική – και όχι μόνο – οικονομία τους.


ΤΟ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΤΗΣ ΣΚΩΤΙΑΣ
Η Σκωτία θεωρείται ως η γενέτειρα χώρα του γκολφ. Σήμερα, το γκολφ είναι για τη Σκωτία, όχι μόνο το παραδοσιακό της άθλημα αλλά και το πρώτο και μεγαλύτερο τουριστικό προϊόν της. Και βέβαια, αυτό δεν έγινε τυχαία, μόνο λόγω της ιστορικής παράδοσης. Ήταν το αποτέλεσμα συντονισμένων προσπαθειών πολλών ετών και πολλών φορέων της χώρας.


Σε μια από τις πολλές έρευνες που διεξήχθησαν για την ανάπτυξη του γκολφικού τουρισμού στη Σκωτία, η National Golf Tourism Monitor πραγματοποίησε το 2004, μια εις βάθος έρευνα – με πεδίο έρευνας 71 γήπεδα της Σκωτίας – από την οποία άντλησε πολύτιμη πληροφόρηση για τον γκολφικό τουρισμό της χώρας. Η έρευνα περιλάμβανε λεπτομερές ερωτηματολόγιο με πολλαπλή κατηγοριοποίηση κριτηρίων για τον τρόπο επιλογής των γηπέδων γκολφ από τους επισκέπτες παίκτες γκολφ των γηπέδων. Στόχος ήταν η βελτίωση των υπηρεσιών του γκολφικού τουρισμού στη χώρα κατά τη διάρκεια των μηνών Μάιος – Σεπτέμβριος – που είναι το high golf season στη Σκωτία- διάστημα κατά το οποίο ο γκολφικός τουρισμός αποφέρει μεγαλύτερα έσοδα στην οικονομία απ’ ότι το υπόλοιπο της τουριστικής βιομηχανίας της χώρας.


Από την έρευνα διαπιστώθηκε, μεταξύ άλλων, ότι:


ότι η χώρα διαθέτει πολλά εξαιρετικά γήπεδα, γνωστά σε όλο τον κόσμο τα οποία προσελκύουν δεκάδες χιλιάδες τουρίστες κάθε χρόνο.
το μεγαλύτερο ποσοστό των επισκεπτών – παικτών του γκολφ (περί το 60%) πραγματοποιούσαν τις ταξιδιωτικές κρατήσεις τους, αρκετό χρόνο πριν το ταξίδι τους (pre-booked visitors),
οι επισκέπτες-παίκτες του γκολφ, έλκονταν από τα καλά οργανωμένα και υψηλών προδιαγραφών γήπεδα, που βρίσκονταν κύρια κοντά στις παραθαλάσσιες ζώνες – τα οποία συνοδεύονταν από υψηλής ποιότητας υπηρεσίες – και ακολουθούσαν τα γήπεδα της ενδοχώρας.


Συνοψίζοντας τα παραπάνω και με δεδομένο ότι στην χώρα μας, το κλασικό μοντέλο ανάπτυξης του τουρισμού με επίκεντρο τον ήλιο και την θάλασσα έχει πλέον κορεστεί, γίνεται σαφές ότι υπάρχει μια μεγάλη και προφανής ανάγκη για ουσιαστική διαφοροποίηση του τουριστικού προϊόντος αλλά και για επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου. Στο πλαίσιο αυτό, η ανάπτυξη του αθλητικού τουρισμού και δει του τουρισμού γκολφ, θα μπορούσε να παίξει σημαντικό ρόλο στην ενίσχυση της εθνικής οικονομίας, στην ενδυνάμωση του τουριστικού προϊόντος και στην αντιμετώπιση του προβλήματος της εποχικότητας του τουρισμού στη χώρα μας.


Κρίσιμη ωστόσο προϋπόθεση για την ανάπτυξη αυτού του είδους θεματικού τουρισμού, είναι το Κράτος, αφενός να εντάξει σ’ ένα ευρύτερο Εθνικό Στρατηγικό Πλαίσιο Τουριστικής και Χωροταξικής Ανάπτυξης την αναβάθμιση των ήδη υπαρχόντων γηπέδων γκολφ και τη δημιουργία νέου δικτύου γηπέδων – με στόχο τη δημιουργία «τουριστικών προορισμών γκολφ» σε επιλεγμένες περιοχές της Ελλάδος – και αφετέρου να υιοθετήσει μια σαφή πολιτική ενθάρρυνσης των ιδιωτικών επενδύσεων για την κατασκευή γκολφικών αθλητικών υποδομών, επανεξετάζοντας και καθορίζοντας εκ νέου τους όρους, τις προϋποθέσεις, τα κριτήρια, τις διαδικασίες και οτιδήποτε άλλο απαιτείται για την αδειοδότηση αυτών, διασφαλίζοντας σε κάθε των περιπτώσεων ότι οι επενδυτικές αυτές πρωτοβουλίες θα συνοδεύονται από τη λήψη μέτρων ορθής περιβαλλοντικής διαχείρισης για την προστασία του περιβάλλοντος και ιδιαίτερα των υδάτινων πόρων από κινδύνους εξάντλησης και ρύπανσης.