ΚΕΔΕ: Ενεργοποίηση του Θεσμού της Διαμεσολάβησης σε κάθε Δήμο

Συνάντηση πραγματοποιήθηκε σήμερα μεταξύ του Προέδρου της ΚΕΔΕ κ. Γεωργίου Πατούλη και του Γενικού Γραμματέα του Υπουργείου Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων  κ. Νικόλα Κανελλόπουλου,  όπου συζήτησαν το πλαίσιο και τις βάσεις για τη συνεργασία της ΚΕΔΕ με το Υπουργείο Δικαιοσύνης για την ανάπτυξη του θεσμού της διαμεσολάβησης και την ανάληψη πρωτοβουλιών σε κάθε Δήμο για την  σχετική ενημέρωση των δημοτών, μέσω ενημερωτικών ημερίδων και άλλων  πρόσφορων μέσων. Ο Πρόεδρος της ΚΕΔΕ είδε θετικά τη σχετική δράση και μετά την εκτενή συζήτηση θα ληφθούν ανάλογες αποφάσεις από το ΔΣ της ΚΕΔΕ.

Τι ακριβώς είναι η διαμεσολάβηση, από πότε νομοθετήθηκε ο θεσμός, σε ποιες υποθέσεις χρησιμοποιείται;

Η διαμεσολάβηση είναι ένας εναλλακτικός τρόπος επίλυσης διαφορών και διεξάγεται με τη συνδρομή ενός τρίτου αντικειμενικού προσώπου, του Διαμεσολαβητή, ο οποίος προσπαθεί να οδηγήσει τα μέρη στην επίτευξη συμφωνίας.

Η ενσωμάτωση της Οδηγίας 2008/52/ΕΚ της ΕΕ περί Διαμεσολάβησης στη νομοθεσία της χώρας μας είναι πλέον γεγονός με την ψήφιση του νόμου 3898/12.12.2010  «Διαμεσολάβηση σε εμπορικές και αστικές υποθέσεις». Στη διαμεσολάβηση μπορούν να υπαχθούν διαφορές ιδιωτικού δικαίου (αστικές, εμπορικές, οικογενειακές, εργατικές).

Ο ΘΕΣΜΟΣ ΤΟΥ ΣΥΜΠΑΡΑΣΤΑΤΗ ΤΟΥ ΔΗΜΟΤΗ ΚΑΙ ΤΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ

Α. ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΣΥΜΠΑΡΑΣΤΑΤΗΣ ΤΟΥ ΔΗΜΟΤΗ ΚΑΙ ΤΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ, ΘΕΣΜΟΘΕΤΗΣΗ, ΣΚΟΠΟΙ.

Ο θεσμός του συμπαραστάτη του δημότη και της επιχείρησης θεσμοθετείται για πρώτη φορά πανελληνίως στο άρ. 77 παρ. 3 ν. 3852/2010, (νόμος για τον Καλλικράτη), σύμφωνα με το οποίο, ο Συμπαραστάτης του Δημότη και της Επιχείρησης, “δέχεται καταγγελίες άμεσα θιγόμενων πολιτών και επιχειρήσεων για κακοδιοίκηση των υπηρεσιών του Δήμου, των νομικών του προσώπων και των επιχειρήσεών του και διαμεσολαβεί προκειμένου να επιλυθούν τα σχετικά προβλήματα”.

Η δε αιτιολογική έκθεση του ν. 3852/2010 αποτελεί χρήσιμο εργαλείο για να καταδείξει τους σκοπούς του νέου θεσμού “..τα πολυσυζητημένα προβλήματα κακοδιοίκησης στους δήμους,  τα παράπονα αρκετών πολιτών για μεροληψία και επιλεκτική πρόσβαση στα κέντρα αποφάσεων των δημοτικών αρχών, αλλά και η υπερφόρτωση του δημάρχου από αιτήματα και παράπονα μεμονωμένων πολιτών και ομάδων, καθιστούν αναγκαία την καθιέρωση ενός νέου θεσμού διαμεσολάβησης μεταξύ διοικούμενων και δημοτικών αρχών και υπηρεσιών. Ο συμπαραστάτης του δημότη και της επιχείρησης θα έχει ως αποστολή την έγκαιρη καταπολέμηση της κακοδιοίκησης, τη διασφάλιση της αμεροληψίαςτων δημοτικών αρχών, την βελτίωση της εξυπηρέτησης των πολιτών και των επιχειρήσεων, καθώς και την αποσυμφόρηση του δημάρχου και άλλων αιρετών οργάνων του δήμου από την ασφυκτική και συχνά, παραλυτική, συσσώρευση αιτημάτων και παραπόνων των πολιτών..”.
Εξάγεται λοιπόν το συμπέρασμα ότι ο Συμπαραστάτης δεν θα είναι μία ακόμη γραφειοκρατική υπηρεσία του Δήμου, αλλά ένας ανεξάρτητος διαμεσολαβητικός  μηχανισμός μεταξύ των δημοτών και των δημοτικών αρχών και δημοτικών υπηρεσιών.

Β. ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΤΗΣ ΕΝΝΟΙΑΣ ΚΑΚΟΔΙΟΙΚΗΣΗ. Η ΚΑΚΟΔΙΟΙΚΗΣΗ ΕΙΔΙΚΑ ΣΤΟΥΣ ΔΗΜΟΥΣ ΚΑΙ ΤΑ ΑΙΤΙΑ ΤΗΣ.
Το βασικό ζήτημα που τίθεται και χρήζει διευκρίνησης είναι το περιεχόμενο της αξιολογικής έννοιας “κακοδιοίκηση”. Η αποσαφήνιση της παραπάνω έννοιας οδηγεί αυτομάτως και στην οριοθέτηση των αρμοδιοτήτων του Συμπαραστάτη, καθόσον είναι επιφορτισμένος με την καταπολέμηση αυτής. Περιττό να ειπωθεί ότι ο νόμος εκλαμβάνει ως δεδομένο την ύπαρξη κακοδιοίκησης, γι' αυτό άλλωστε και προβαίνει στη σύσταση του εν λόγω θεσμού.
Ο Συνήγορος του Πολίτη στη Εισαγωγή της Έκθεσης για το 2004,  αναφέρει ότι στον όρο κακοδιοίκηση  περιλαμβάνονται φαινόμενα πολύ διαφορετικά μεταξύ τους. Αφενός δηλαδή εννοούνται φαινόμενα κακής διαχείρισης, όπως της έλλειψης υποδομών, ανεπαρκούς στελέχωσης υπηρεσιών και αφετέρου πλημμελείς υπηρεσίες προς τους πολίτες λόγω μη ορθής ή πλημμελούς εφαρμογής ή άνισης εφαρμογής του νομοθετικού πλαισίου.
    Στην πρώτη περίπτωση ο όρος παρουσιάζεται ως πολιτικός και κοινωνιολογικός, ενώ στη δεύτερη απαντάται με τη νομοτεχνική του υπόσταση. Είναι αυτονόητο ότι μία λειτουργική παθογένεια (κακοδιοίκηση με την πρώτη έννοια του όρου), μπορεί να οδηγήσει σε μία πλημμελή υπηρεσία (κακοδιοίκηση με την δεύτερη έννοια του όρου). Τέτοια περίπτωση υπάρχει όταν  πολίτες αναφέρουν και ζητούν με αίτημά τους από την αρμόδια υπηρεσία του Δήμου, την επιδιόρθωση ενός σημείου οδού (λακούβα, ρήγμα, καθίζηση), το οποίο με βάση τα δεδομένα της κοινής πείρας θα οδηγήσει σε ζημία οχήματος ή ακόμη και σε τραυματισμό προσώπου. Ο Δήμος κατανοεί το πρόβλημα και με απαντήσεις του επικαλείται την ελλειπή στελέχωση της υπηρεσίας και την ανεπάρκεια χρημάτων ως προς την διόρθωση. Μετά από λίγο καιρό, προκαλείται ζημία σε αυτοκίνητο ικανής χρηματικής αξίας. Ο Δήμος αρνείται την αποζημίωση του παθόντα. Όπως γίνεται εύκολα αντιληπτό στη παραπάνω περίπτωση, η κακοδιοίκηση εμφανίζεται και με τις δύο μορφές. Και μπορεί στην μεν πρώτη μορφή (έλλειψη προσωπικού,) να μην φέρει ευθύνη ο οικείος Δήμος, στην περίπτωση όμως που αυτή η λειτουργική παθογένεια οδηγεί σε μορφή ζημίας, ο Δήμος φέρει την ευθύνη προς ικανοποίησή της, η δε άρνησή του, συνιστά κακοδιοίκηση με την “νομική” έννοια του όρου.

    Ειδικά στους Δήμους, ο κ. Καμίνης πρώην συνήγορος του Πολίτη και νυν δήμαρχος Αθηναίων, αναφέρει στην ομιλία του στο ετήσιο Συνέδριο της ΚΕΔΚΕ τον Νοέμβριο του 2005 ότι από  τα  στατιστικά  στοιχεία  που  επεξεργάστηκαν από την έναρξη λειτουργίας του θεσμού του συνηγόρου του Πολίτη,  οι  περισσότερες  περιπτώσεις  κακοδιοίκησης,  πράγµατι  εµφανίζονται  στο  επίπεδο  της  τοπικής αυτοδιοίκησης. Τούτο για τον κ. Καμίνη έχει μία σαφή εξήγηση; ότι ενώ δηλαδή στη χώρα συντελέστηκαν ραγδαίες διοικητικές μεταρρυθμίσεις, με τις οποίες  µετακυλήθηκαν  τα  τελευταία χρόνια  πάρα  πολλές  αρµοδιότητες  στους  Οργανισµούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης, από την κεντρική εξουσία, οι Οργανισµοί  αυτοί  δεν  εφοδιάστηκαν µε  κατάλληλη  υποδοµή.   Επιπλέον υπάρχουν ακόµη δυστυχώς πάρα πολλές ελλείψεις στο στελεχιακό τους δυναµικό. Ελλείψεις  που  εντοπίζονται  τόσο  στην  ποσότητα  στελεχών,  όσο  και  στο µορφωτικό  επίπεδο  των  υπαλλήλων  που  υπηρετούν  στην  ΤΑ.  ∆υστυχώς,   οι  ελλείψεις  αυτές   έχουν  ως  αποτέλεσµα  πολλές  και  σηµαντικές   δυσµενείς επιπτώσεις  για τον πολίτη, καταλήγει ο κ. Καμίνης.

Συνεπώς για να καταλήξουμε όσον αφορά τον όρο κακοδιοίκηση: αυτή μπορεί να συμβαίνει  είτε στην έλλειψη υποδομών, είτε στην ελλειπή στελέχωση του προσωπικού, είτε από την άλλη στη μη ορθή εφαρμογή του νόμου που οφείλεται σε λανθασμένη ερμηνεία ή σε άγνοια της νομολογίας που έχει αποφανθεί επί συγκεκριμένου θέματος.

Γ. ΠΟΙΟΣ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΣΥΜΠΑΡΑΣΤΑΤΗ ΣΤΙΣ ΚΑΘΕ ΕΙΔΟΥΣ ΜΟΡΦΕΣ ΚΑΚΟΔΙΟΙΚΗΣΗΣ
    Όπως είναι ευνόητο στην αρμοδιότητα του συμπαραστάτη του δημότη ανήκει η διαπίστωση   και καταπολέμηση της κακοδιοίκησης με την αμιγώς νομική της έννοια. Για την καταπολέμηση αυτής με την πολιτική της έννοια αρμόδια είναι τα πολιτικά όργανα του Δήμου, όσο φυσικά το επιτρέπουν οι συνθήκες. Και το λέω τούτο γιατί έχω επίγνωση ότι ο κ. Δήμαρχος και το Δημοτικό Συμβούλιο θα ήθελαν πραγματικά να προβούν σε προσλήψεις προσωπικού, ώστε να μην υπάρχει καμία έλλειψη στον τομέα της καθαριότητας ή στον τομέα των τεχνικών υπηρεσιών, ή να στελεχώσουν πλήρως υπηρεσίες του Δήμου στις οποίες παρουσιάζεται πραγματική έλλειψη εξειδικευμένου προσωπικού, πλην όμως αυτό στην παρούσα φάση παρουσιάζεται αδύνατο σύμφωνα με το ν. 3833/2010 που καθιέρωσε τον λόγο προσλήψεων ένα προς πέντε για τον δημόσιο τομέα, ως αποτέλεσμα της οικονομικής κρίσης την οποία ζούμε.

    Τι είναι ακριβώς ο  Συμπαραστάτης του Δημότη; Πως ενεργεί; Κατ' αρχήν δέχεται καταγγελίες γραπτές, ονομαστικές με αρ. Πρωτοκόλλου. Οι καταγγελίες αφορούν παράπονα δημοτών που θεωρούν ότι θίγονται στα δικαιώματά τους. Π.χ. μη έγκαιρη απάντηση σε αίτηση δημότη ή μη έγκαιρη διεκπεραίωση υπόθεσης, ή μη έκδοση αδείας πιστοποιητικού κλπ.

    Είναι  θεσµός  πρώτα  από  όλα διαµεσολάβησης και µετά ελέγχου.
    Η μικρή μέχρι τώρα πορεία του θεσμού αφήνει ένα χρήσιμο δείγμα για το αντικείμενο και το εύρος των αρμοδιοτήτων, καθώς και για την ποιότητα της διαμεσολάβησης. Έτσι κωδικοποίησα τις αρμοδιότητες σε 4 μεγάλες κατηγορίες. Πρώτα πρώτα η διαμεσολάβηση με την έννοια της πληροφόρησης και της εξυπηρέτησης. Πρόκειται για τις πιο απλές μορφές διαμεσολάβησης που αφορούν δημότες οι οποίοι δεν γνωρίζουν τα δικαιώματά τους σχετικά μ' ένα θέμα, ή θέλουν να μάθουν σε ποιο στάδιο βρίσκεται η υπόθεσή τους. Πρόκειται δηλαδή για απλά ερωτήματα δημοτών και όχι αμιγώς για καταγγελίες.
     Η δεύτερη μεγάλη κατηγορία είναι η διαμεσολάβηση με την έννοια της διαιτησίας. Αυτή συμβαίνει όταν ο δημότης έχει μία διαφωνία με την υπηρεσία για ένα δικαίωμά του ή μία ενέργειά του και χρειάζεται μία επέμβαση για να λυθεί με νόμιμο τρόπο η διαφορά. Συνήθως οι διαφορές αυτές ανακύπτουν πριν την έκδοση μίας πράξης π.χ. ενός πιστοποιητικού ή μίας έκδοσης αδείας καταστήματος και πολλές φορές προκύπτουν από το δυσνόητο κείμενο ενός νόμου που επιδέχεται ερμηνείας. Π.χ. στην διερεύνηση υπόθεσης για τις προϋποθέσεις έκδοσης άδειας καντίνας για υπαίθριο στάσιμο εμπόριο, διαπιστώθηκε ότι είναι απαραίτητη και η γνωμοδότηση της αρμόδιας υγειονομικής υπηρεσίας, σαν αυτή που προσκομίζεται για έκδοση άδειας στα καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος.
    Και η πρώτη περίπτωση και η δεύτερη αποτελούν τους στυλοβάτες του θεσμού. Επιτρέπουν στον συμπαραστάτη να βρίσκεται μονίμως σε ανοιχτό διάλογο με τις αρμόδιες υπηρεσίες και τα όργανα μονομελή και συλλογικά του Δήμου. Από τον διάλογο αυτό πρωτίστως ωριμάζει ο θεσμός η δε εμπειρία που αποκτάται διοχετεύεται στην επίλυση των όποιων διαφορών, ενώ παράλληλα προλαβαίνονται οι όποιες παραβάσεις νόμου.
     Η τρίτη μεγάλη κατηγορία αφορά την αρμοδιότητα του συμπαραστάτη που είναι πιο κοντά στον έλεγχο της νομιμότητας παρά στη διαμεσολάβηση. Και τούτο γιατί πλέον ο δημότης έχει μπροστά του μία διοικητική πράξη (αρνητική απάντηση σε αίτημα, πρόστιμο κλπ) που έχει ήδη εκδοθεί από τα αρμόδια όργανα και παραπονείται για την νομιμότητά της. Εκεί ο έλεγχος είναι απολύτως αυστηρός και τυπικός. Σε αυτές τις περιπτώσεις εκδίδονται πορίσματα στα οποία αφού εκτίθεται το ιστορικό της υπόθεσης, αφού αναλυθεί η νομοθεσία και η νομολογία, γίνεται η υπαγωγή των περιστατικών στο νόμο. Αν διαπιστωθεί ότι η ενέργεια της διοίκησης  έλαβε χώρα σύμφωνα με το νόμο ο συμπαραστάτης εκθέτει στον θιγόμενο τις διαπιστώσεις του.  Αν διαπιστωθεί ότι η ενέργεια έλαβε χώρα κατά παράβαση του νόμου, τότε ζητείται η διόρθωση της πράξης, που μπορεί να επέλθει είτε με την έκδοση νέας ορθής είτε με την ανάκληση της προσβληθείσας.
    Η τέταρτη κατηγορία αφορά τις ειδικές εκθέσεις του άρ. 77 παρ. 5 εδ. 3 του ν. 3852/2010, σύμφωνα με το οποίο ο συμπαραστάτης μπορεί αφού διαπιστώσει φαινόμενα κακοδιοίκησης να διατυπώσει προτάσεις επίλυσης τους, τις οποίες κοινοποιεί στο δημοτικό συμβούλιο, στον Δήμαρχο και στον Γεν. Γραμματέα του Δήμου, ενώ αναρτώνται υποχρεωτικά στην ιστοσελίδα του Δήμου. Όπως γίνεται κατανοητό η αρμοδιότητα αυτή επικαλύπτει όλες τις προηγούμενες, διότι η εμπειρία που αποκτά ο συμπαραστάτης με τη διαμεσολάβηση και τον έλεγχο, οδηγούν στο να διατυπώσει προτάσεις που θα επιλύουν προβλήματα άμεσα και εύκολα.

    Το πρώτο πράγµα που οφείλει να κάνει είναι να έρθει σε επαφή µε την αρμόδια υπηρεσία του Δήμου, κατά της οποίας παραπονέθηκε δημότης και να ζητήσει τη γνώµη της, να ζητήσει τα στοιχεία του φακέλου της κάθε υπόθεσης και να μιλήσει με τους χειριστές της υπόθεσης, δηλαδή τους εισηγητές υπαλλήλους, τους διευθυντές που έχουν δικαίωμα υπογραφής, τους αντιδημάρχους, και όπου χρειαστεί να συζητήσει με το Γεν. Γραμματέα του Δήμου και με τον  ίδιο το Δήμαρχο.
    Με αυτό τον τρόπο, αρχίζει  ένας  διαφανής  διάλογος. Ο Συμπαραστάτης του Δημότη, συγκεντρώνει το υλικό και ακούει τις απόψεις των εμπλεκόμενων μερών. Επειδή μάλιστα κάποιες περιπτώσεις (π.χ. Άδεια ίδρυσης και λειτουργίας καταστήματος υγειονομικού ενδιαφέροντος ) για να ευδοκιμήσουν χρειάζονται τη συνδρομή πολλών υπηρεσιών εκτός Δήμου, ο Συμπαραστάτης ανοίγει διαύλους επικοινωνίας και με αυτές. Π.χ. στην περίπτωση για χορήγηση άδειας καντίνας σε κατοικημένη αστική περιοχή ή στην περίπτωση της άδειας ίδρυσης υπεραγοράς,  δεν συζήτησα μόνο με τα στελέχη του Δήμου.  Επισκέφθηκα τον υπεύθυνο των υγειονομικών ελέγχων της Δ/νσης Υγείας στην πρώτη περίπτωση και τον υπεύθυνο μηχανικό της εταιρίας στην δεύτερη περίπτωση, ενώ σε άλλη περίπτωση που είχε να κάνει με παραβάσεις από καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος είχα συζήτηση και με αξιωματικό της αστυνομίας.
    Ο ρόλος δηλαδή του Συμπαραστάτη απαιτεί συνολική εκτίμηση της κατάστασης και συνεχή επαγρύπνηση και ανταλλαγή απόψεων με υπηρεσίες και εκτός Δήμου, προκειμένου να επιτευχθεί ο βασικός στόχος που είναι η αντικειμενικότητα της κρίσης του.

    Όταν τελικά διαπιστωθεί ότι το πρόβληµα του δημότη είναι βάσιµο, αρχίζει η διαδικασία επίλυσής του. Σε αυτό το στάδιο ο συμπαραστάτης σταθμίζει τις απόψεις των πλευρών. Αν η ενέργεια  των υπηρεσιών του Δήμου, είναι σύμφωνη με τη νομοθεσία και δεν γεννάται η παραμικρή αμφιβολία γι' αυτό ο συμπαραστάτης απαντά στον διοικούμενο σύμφωνα με τις διαπιστώσεις στις οποίες έχει προβεί. Αν η ενέργεια δεν είναι σύμφωνη με το νόμο, ζητείται από την υπηρεσία η ανάκλησή της και η διόρθωση της ενέργειας όπου αυτή είναι δυνατό να επέλθει.
  
Δ. ΟΦΕΛΗ ΤΗΣ ΔΙΑΜΕΣΟΛΑΒΗΣΗΣ

    Τα οφέλη  αυτής  της  διαµεσολάβησης; Δηλαδή με λίγα λόγια ποια είναι η χρησιμότητα του συμπαραστάτη; Πρώτα από όλα να γλιτώσει ο δημότης από τον κόπο, τα έξοδα και  τη σπατάλη χρόνου να πάει  στο  δικαστήριο.  Σκεφτείται ότι μία προσφυγή κατά διοικητικής πράξης κάνει δύο και παραπάνω χρόνια για να προσδιοριστεί και να συζητηθεί μόνο. Δεν υπολογίζεται το διάστημα μέχρι να εκδοθεί απόφαση και να επιδοθεί αυτή. Συνεπώς αποφορτίζονται και τα διοικητικά δικαστήρια, ενώ ο δημότης μπορεί να ελπίζει αν το αίτημά του είναι βάσιμο σε μία σχετικά γρήγορη διευθέτηση της υπόθεσής του. Αποφορτίζονται και οι υπηρεσίες του Δήμου γιατί:
α) οι υποθέσεις τελειώνουν  με την διαμεσολάβηση του Συμπαραστάτη, με συζητήσεις που γίνονται με εισηγητές και διοικητικά όργανα, ώστε να μην χρειάζονται συχνές επισκέψεις των δημοτών στις υπηρεσίες,
β) αφού διαπιστωθεί το πρόβλημα και προταθεί μία λύση από την πλευρά μου, αυτή μπορεί να χρησιμεύσει ως “δεδικασμένο” που θα ακολουθηθεί και σε παρόμοιου ενδιαφέροντος υποθέσεις.
Και στις δύο περιπτώσεις εξοικονομείται και απελευθερώνεται πολύτιμος χρόνος εργασίας για τις υπηρεσίες.

Ε. ΟΙ ΑΠΟΨΕΙΣ ΤΟΥ ΣΥΜΠΑΡΑΣΤΑΤΗ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΑΚΟΛΟΥΘΗΘΟΥΝ ΑΠΟ ΤΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗ;
    Ο  θεσµός  του  Συμπαραστάτη του Δημότη δεν  είναι αμιγώς ελεγκτικός,  διότι  έλεγχος  κατά  κυριολεξία  σηµαίνει  δυνατότητα  κύρωσης  και  δυνατότητα καταναγκασµού να επιβάλλεις την άποψή σου και ο συμπαραστάτης του Δημότη δεν έχει αυτή  την αρμοδιότητα. Συνεπώς αν η διοίκηση δεν συμφωνεί με την άποψη του συμπαραστάτη δεν ενεργεί κατά τον τρόπο που της υποδεικνύει.  Μια και µόνο  κύρωση έχει ο Συμπαραστάτης του Δημότη  και αυτή δεν είναι έννομη αλλά μία κύρωση ηθικοκοινωνικού χαρακτήρα, που του αναγνωρίζει ο ίδιος ο νομοθέτης. Την δημοσιότητα μέσω της επίσημης ιστοσελίδας του Δήμου των ειδικών εκθέσεων ελέγχου όπου προβάλλονται φαινόμενα κακοδιοίκησης που ο ίδιος εντοπίζει και προτείνει λύσεις για την αντιμετώπισή τους. Η αρχή της διαφάνειας βέβαια επιβάλλει την δημοσιοποίηση εκτός των εκθέσεων ελέγχου και των απαντητικών πορισμάτων που  απευθύνονται σε δημότες και την στάση ή τις ενέργειες της διοίκησης απέναντι στην τοποθέτηση του συμπαραστάτη. Η δημοσιοποίηση εξάλλου των ενεργειών του συμπαραστάτη και των σκεπτικών των κρίσεών του, επιβάλλεται για να προληφθεί κάθε κακόβουλη και υστερόβουλη έκφραση γνώμης που αμφισβητεί την θεμελιώδη αρχή πάνω στην οποία λειτουργεί και θα λειτουργεί ο θεσμός, για όσο χρόνο φέρω την τιμή να είμαι φορέας του, αυτή δηλαδή της νομιμότητας.