Η Απόφαση της Ειδικής Γραμματείας Επιθεώρησης Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΕΓΕΠΕ) για την ΒΙΠΕ

Αθήνα, 17.10.2011

Αρ. Πρωτ. 2231

(σχετ: 2240)

Προς:   1. ΥΠΕΚΑ

-   Υπουργό κ. Γιώργο Παπακωνσταντίνου

-   Γενικό Γραμματέα κ. Άρη Αλεξόπουλο

-   Διευθυντή ΕΑΡΘ, κ. Μανάλη (μ.σ.)

-   Διευθύντρια Χωροταξίας, κα Ζέικου (μ.σ.)

2. ΥΠΑΑΝ

-   Υπουργό, κ. Μιχάλη Χρυσοχοϊδη

-   Γενικό Γραμματέα, κ. Αλέξανδρο Φούρλα (μ.σ.)

3. Αποκεντρωμένη Διοίκηση Στερεάς Ελλάδας-Θεσσαλίας

-  Γενική Γραμματέα κα Γερακούδη

-  Δ/νση ΠΕΧΩ (μ.σ.)

4. Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας

- Περιφερειάρχη κ. Κλέαρχο Περγαντά

- Επιτροπή Περιβάλλοντος (μ.σ.)

Θέμα: ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΒΙΠΕ Β.Ε. ΣΤΟ ΜΑΝΤΟΥΔΙ ΕΥΒΟΙΑΣ

Σχετ: (α) η από 23.09.2011 επιστολή Πρωτοβουλίας Φορέων της βόρειας Εύβοιας ενάντια στη ΒΙΠΕ (α.π. ΕΓΕΠΕ 2240/23.09.2011) προς τα Υπουργεία ΠΕΚΑ και Ανάπτυξης.

(β) η από 7.08.2011 Ένσταση-διαμαρτυρία κατοίκων του Δήμου Μαντουδίου-Λίμνης-Αγίας Άννας

(γ) η από 30.08.2011 τεκμηρίωση της Πρωτοβουλίας κατοίκων του Δήμου Μαντουδίου-Λίμνης-Αγίας Άννας για την απόρριψη της αιτηθείσας χωροθέτησης ΒΙΠΕ στη Βόρεια Εύβοια

(δ) η από 22.09.2011 επιστολή της Πρωτοβουλίας κατοίκων βόρειας Εύβοιας ενάντια στη ΒΙΠΕ προς τον Υπουργό ΠΕΚΑ (α.π. ΕΓΕΠΕ 2231/22.09.2011)

(ε) η με α.π. Δ5-ΗΛ/Γ/Φ28/201Π/813/9193/9.06.2010 άδεια παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας ισχύος 1160 MWe με καύσιμο φυσικό αέριο.

Με τα (α) έως (δ) σχετικά υπομνήματα Συλλόγων κατοίκων και φορέων της περιοχής Μαντουδίου -Λίμνης-Αγίας Άννας Εύβοιας εκφράστηκε η πλήρης αντίθεσή τους σε επιχειρούμενη δημιουργία ΒΙΠΕ στο Μαντούδι Εύβοιας, κύρια για τους παρακάτω λόγους:

1.   Πρόκειται για χωροθέτηση, σε μία ευαίσθητη περιβαλλοντικά περιοχή, Βιομηχανικής Περιοχής στην οποία προβλέπεται να εγκατασταθούν δραστηριότητες υψηλής όχλησης (υποκατηγορία Α1) η οποία, αφενός έρχεται σε αντίθεση με τις προβλέψεις των υφιστάμενων πλαισίων χωροταξικού σχεδιασμού και αειφόρου ανάπτυξης (εθνικό, περιφερειακό για τη Στερεά Ελλάδα και τα ειδικά χωροταξικά πλαίσια για τη βιομηχανία και τον τουρισμό) και, αφετέρου δεν προσδιορίζει το είδος και το χαρακτήρα των προς εγκατάσταση δραστηριοτήτων. Ειδικότερα:

1.1.   η εν λόγω ΒΙΠΕ γειτνιάζει με περιοχή ενταγμένη στο Ευρωπαϊκό Δίκτυο «Φύση-Natura 2000

1.2.   οι ακτές της Βόρειας Εύβοιας προορίζονται για τουριστική ανάπτυξη και ειδικότερα στο πεδίο του αγροτουρισμού και οικοτουρισμού.

1.3.   στην εν λόγω ΒΙΠΕ προβλέπεται τουλάχιστον η εγκατάσταση ενός αεριοστροβιλικού θερμοηλεκτρικού σταθμού, ισχύος 1160 MWe, με καύσιμο φυσικό αέριο (δραστηριότητα υψηλής όχλησης) που θα τροφοδοτεί τα παρακείμενα (ανενεργά) ορυχεία και τη (ανενεργή) μονάδα διαπύρου μαγνησίας, ενώ θα υπάρχει η δυνατότητα για την εγκατάσταση και άλλων υψηλής όχλησης δραστηριοτήτων για τον οποίο έχει ήδη εκδοθεί η (ε) σχετική άδεια παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας.

2.   Η προβλεπόμενη ΒΙΠΕ με τις δραστηριότητες που προβλέπεται να εγκατασταθούν δεν εξυπηρετούν το στόχο του Εθνικού Χωροταξικού για τη Βιομηχανία, που κάνει λόγο για «ανάπτυξη του εξορυκτικού και μεταλλευτικού κλάδου» (προϋφιστάμενη δραστηριότητα).

3.   Η Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ) που υποβλήθηκε κρίνεται ως ανεπαρκής δεδομένου ότι εξετάζει τις επιπτώσεις μόνο της ΒΙΠΕ ως χώρο υποδοχής δραστηριοτήτων για την κατασκευή και λειτουργία των υποδομών, αγνοώντας ουσιαστικά τις επιπτώσεις από τις άγνωστες, προς το παρόν, επιμέρους δραστηριότητες που πρόκειται να εγκατασταθούν στο μέλλον, αλλά ακόμη και για τον προβλεπόμενο θερμοηλεκτρικό σταθμό.

Η Ειδική Γραμματεία Επιθεώρησης Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΕΓΕΠΕ) μετά από προσεκτική εξέταση της αναπτυσσόμενης επιχειρηματολογίας και της σχετικής τεκμηρίωσης που την υποστηρίζει, αλλά και στοιχείων της ΜΠΕ που υποβλήθηκε από τη «ΒΙΠΕ Βορείου Ευβοίας Α.Ε.» (όμιλος ΓΕΚ-ΤΕΡΝΑ) στο Υπουργείο Ανάπτυξης για την κατασκευή ΒΙΠΕ στο Μαντούδι Ευβοίας, αντιμετωπίζει με επιφύλαξη την εγκατάσταση της εν λόγω ΒΙΠΕ στη συγκεκριμένη περιοχή του Μαντουδίου για τους παρακάτω λόγους:

1.   Η βασική επιχειρηματολογία των κατοίκων της περιοχής εναντίον της εγκατάστασης της εν λόγω ΒΙΠΕ στη περιοχή Μαντουδίου θεωρείται απολύτως τεκμηριωμένη και με επακριβείς αναφορές στη νομοθεσία και ιδιαιτέρως στις προβλέψεις των Πλαισίων Χωροταξικού Σχεδιασμού, καθώς και σε πολυπληθείς περικοπές διατάξεων που “διέλαθον” της ΜΠΕ με αποτέλεσμα να δημιουργείται πλασματική εικόνα συμβατότητας της εγκατάστασης στην εν λόγω περιοχή. Ειδικότερα:

1.1.   Η ΜΠΕ αποκρύπτει την ύπαρξη περιοχής ΦΥΣΗ 2000 σε γειτνίαση με την ΒΙΠΕ, καθώς αναφέρει ρητά ότι «στην παραπάνω περιοχή δεν υπάρχουν θεσμοθετημένα τοπία ιδιαίτερου φυσικού κάλλους …» 

1.2.   Απουσιάζουν από τη ΜΠΕ στοιχεία που απαιτούνται σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία για δραστηριότητα της Υποκατηγορίας Α1 της ΚΥΑ 15393/2332/2002 ( υδρογεωλογική μελέτη, συμπληρωμένοι πίνακες με στοιχεία κατανάλωσης καυσίμων, εκπομπών ατμοσφαιρικών ρύπων, υγρών αποβλήτων κ.ά. και μοντέλο διασποράς των αερίων εκπομπών).

1.3.   Η εξέταση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων ουσιαστικά περιορίζεται στη φάση της κατασκευής της ΒΙΠΕ, ενώ η εξέταση των επιπτώσεων από τη λειτουργία των δραστηριοτήτων παραπέμπεται στο μέλλον, αν και είναι γνωστή η πρόθεση για την εγκατάσταση του ΘΗΣ, πηγή σημαντικών εκπομπών οξειδίων του αζώτου. Εξαίρεση αποτελεί η εξέταση του ΘΗΣ, όσον αφορά τα υγρά απόβλητα.

1.4.   Η ΜΠΕ δεν εξετάζει τις επιπτώσεις από τα όποια «συνοδά» έργα και ιδίως από τις παράπλευρες παρεμβάσεις (οριοθέτηση ρέματος, κατάργηση δρόμου Μαντουδίου-Πήλι, κλπ.).

2.   Είναι προφανές, αν και δεν δίνονται σχετικά στοιχεία, ότι η προτεινόμενη ισχύς του ΘΗΣ (1160 MWe) υπερκαλύπτει κατά πολύ την απαιτούμενη ισχύ για τη λειτουργία τόσο των παρακείμενων (ανενεργών σήμερα) δραστηριοτήτων, όσο και των όποιων μελλοντικών δραστηριοτήτων προς εγκατάσταση στη ΒΙΠΕΒΕ. Επιπλέον, η προσέλκυση στη ΒΙΠΕ “βιομηχανιών ανάλογου χαρακτήρα” ενδεχομένως να υποκρύπτει ενεργειακές μονάδες καύσης αποβλήτων ή άλλες, που απαραίτητα θα πρέπει να προσδιορίζονται, ώστε να εξετασθούν αναλυτικά οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις.

3.   Η ΜΠΕ, αν και προσδιορίζει το Φυσικό Αέριο ως καύσιμο του ΘΗΣ, δεν αναφέρει ρητά (ως θα όφειλε) τον τρόπο τροφοδοσίας του, δεδομένου ότι οι εναλλακτικές δυνατότητες τροφοδοσίας (αγωγός ή LNG) απαιτούν διαφορετική περιβαλλοντική αντιμετώπιση και κατάλληλες προβλέψεις ασφαλείας. Η αναφορά της υποβληθείσας, για τον ΘΗΣ, ΜΠΕ στην υποστήριξη της ΔΕΣΦΑ όσον αφορά στη σύνταξη και υποβολή ΠΠΕ και ΜΠΕ για το έργο της σύνδεσης του ΘΗΣ με το Εθνικό σύστημα μεταφοράς φυσικού αερίου δεν διασφαλίζει την υλοποίηση του έργου, όσον αφορά στην επέκταση του δικτύου φυσικού αερίου στην περιοχή του Μαντουδίου.

Η ΕΓΕΠΕ θεωρεί ότι τα ζητήματα που προαναφέρθηκαν καθιστούν το φάκελο της εν λόγω ΜΠΕ, για την εγκατάσταση της ΒΙΠΕ στην περιοχή Μαντουδίου, απολύτως ελλιπή και κρίνει ότι:

•   η αρμόδια Επιτροπή των Υπουργείων Ανάπτυξης και ΠΕΚΑ δε μελέτησε επαρκώς και στο απαιτούμενο βάθος όλες τις πτυχές της μελέτης και κακώς διαπίστωσε την «τυπική και ουσιαστική πληρότητα του φακέλου της εν λόγω ΜΠΕ»

•   ο εν λόγω φάκελος κακώς διαβιβάστηκε στο Περιφερειακό Συμβούλιο Στερεάς Ελλάδας για δημοσιοποίηση και γνωμοδότηση,

•   το Περιφερειακό Συμβούλιο Στερεάς Ελλάδας, εφόσον δεν τήρησε τις προβλεπόμενες διαδικασίες δημοσιοποίησης και διαβούλευσης με το ενδιαφερόμενο κοινό και τους αρμόδιους φορείς, κακώς έσπευσε να γνωμοδοτήσει.

Κατόπιν των ανωτέρω:

1.   Το Περιφερειακό Συμβούλιο Στερεάς Ελλάδας παρακαλείται να διαβιβάσει στην ΕΓΕΠΕ και στην αρμόδια αδειοδοτούσα Υπηρεσία του ΥΠΕΚΑ (ΔΕΑΡΘ) το σύνολο των απόψεων που έχει κατατεθεί σε αυτό κατά τη διάρκεια της δημοσιοποίησης, καθώς και τη σχετική γνωμοδότησή του.

2.   Η Δ/νση ΕΑΡΘ του ΥΠΕΚΑ παρακαλείται να λάβει υπόψη της, κατά την εξέταση του φακέλου, τις διαπιστώσεις της ΕΓΕΠΕ

3.   Η Διεύθυνση Χωροταξίας του ΥΠΕΚΑ παρακαλείται να γνωστοποιήσει στην ΕΓΕΠΕ και στην ΔΕΑΡΘ τις απόψεις της επί του περιεχομένου των (α), (β), (γ) και (δ) σχετικών, ιδίως όσον αφορά στην αναπτυσσόμενη επιχειρηματολογία για θέματα χωροθέτησης.

4.   Η αρμόδια Επιτροπή των Υπουργείων Ανάπτυξης και ΠΕΚΑ παρακαλείται να τεκμηριώσει τη θετική της γνωμοδότηση.