Η πλειοψηφία σε ένα δημοτικό συμβούλιο δεν μπορεί να είναι δεδομένη και στατική, γιατί έτσι το θέλει ο δήμαρχος ή μια ομάδα συμβούλων

Το μοντέλο με το οποίο θα μπορεί να διοικηθεί ένας δήμος περιγράφει με άρθρο του στην εφημερίδα «Εθνος» ο αναπληρωτής υπουργός Εσωτερικών Λεωνίδας Γρηγοράκος: «Η πλειοψηφία σε ένα δημοτικό συμβούλιο δεν μπορεί να είναι δεδομένη και στατική, γιατί έτσι το θέλει ο δήμαρχος ή μια ομάδα δημοτικών συμβούλων, γιατί έτσι το θέλει ένα κόμμα, μια παράταξη, ένας συνδυασμός ή κάποιοι τοπικοί παράγοντες. Οι δήμοι δεν θα αποσταθεροποιηθούν από τη μη αυτοδυναμία των δημάρχων τους, αλλά από την παντοδυναμία τους», αναφέρει χαρακτηριστικά ο κ. Γρηγοράκος περιγράφοντας το νέο εκλογικό σύστημα που επεξεργάζεται το υπουργείο Εσωτερικών.

Η αναφορά Γρηγοράκου προκάλεσε αντιδράσεις ανάμεσα σε δημάρχους τόσο του ΠΑΣΟΚ (απ’ όπου προέρχεται ο κ. Γρηγοράκος) όσο και τη ΝΔ. Κι αυτό γιατί η βασική ένσταση που διατύπωσαν οι περισσότεροι από τους αιρετούς μετά τη διαρροή βασικών σημείων και της φιλοσοφίας του νέου εκλογικού συστήματος ήταν «το πώς θα κυβερνάται ένας δήμος».

Κι εκεί που οι πληροφορίες ανέφεραν ότι το υπουργείο επιχειρεί να λύσει το πρόβλημα της ακυβερνησίας στους δήμους που δημιουργεί το νέο εκλογικό σύστημα με πλαφόν 5% και β΄ κατανομή μέσω της οποίας η δημοτική αρχή θα διασφαλίζει πλειοψηφία 50%+1 «έρχεται ο αναπληρωτής και χύνει για μία ακόμη φορά την καρδάρα με το γάλα», όπως έλεγε χαρακτηριστικά δήμαρχος μεγάλης πόλης που έχει εκλεγεί (και) με τη σημαία του ΠΑΣΟΚ.

Το πλήρες κείμενο του άρθρου του Λ. Γρηγοράκου με τίτλο «Η θεμελίωση μιας νέας αυτοδιοίκησης» είναι το εξής:

Οι επικείμενες αυτοδιοικητικές εκλογές είναι μια πρώτη ευκαιρία, προκειμένου να εγκαινιάσουμε ένα νέο μοντέλο πολιτικής διοίκησης και διεύθυνσης στους δήμους. Η αποδέσμευση της εκλογής δημάρχου απ” αυτήν των δημοτικών συμβούλων συνιστά μια μεγάλη καινοτομία. Ακολουθείται επί δεκαετίες σε πολλές προηγμένες ευρωπαϊκές χώρες και όχι μόνο στις δημοτικές εκλογές. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση της Γερμανίας, όπου οι πολίτες έχουν τη δυνατότητα να ψηφίσουν το κόμμα τους, ενώ ταυτόχρονα μπορούν να επιλέξουν υποψήφιο βουλευτή άλλου κομματικού σχηματισμού.

Αντίστοιχα λοιπόν τα δύο ψηφοδέλτια, ένα για υποψήφιους δημάρχους και ένα για όλους τους δημοτικούς συμβούλους με αλφαβητική σειρά, συμβάλλουν σημαντικά στην ουσιαστικοποίηση του θεσμού της αυτοδιοίκησης, στην απεξάρτησή της από την ποδηγέτηση των κομμάτων και στην επικράτηση αυτοδιοικητικών κριτηρίων για την ανάδειξη των τοπικών αρχόντων. Το μέτρο θα δώσει τη δυνατότητα στον εκάστοτε δήμαρχο να λειτουργεί συνθετικά και συναινετικά, για τη διαχείριση των τοπικών υποθέσεων, αναβαθμίζοντας τον δήμο σε αυτόνομη πολιτική οντότητα.

Ο δημοκρατικός τρόπος οργάνωσης δεν μπορεί να στηρίζεται σε κομματικές, παραταξιακές ή ακόμα και προσωποκεντρικές πλειοψηφίες. Αυτές πρέπει και οφείλουν να διαμορφώνονται στη βάση προγραμμάτων και επιχειρησιακών σχεδίων και στην αναζήτηση ευρύτερων συνεργασιών. Η πλειοψηφία σε ένα δημοτικό συμβούλιο δεν μπορεί να είναι δεδομένη και στατική, γιατί έτσι το θέλει ο δήμαρχος ή μια ομάδα δημοτικών συμβούλων, γιατί έτσι το θέλει ένα κόμμα, μια παράταξη, ένας συνδυασμός ή κάποιοι τοπικοί παράγοντες. Οι δήμοι δεν θα αποσταθεροποιηθούν από τη μη αυτοδυναμία των δημάρχων τους, αλλά από την παντοδυναμία τους.

Παράλληλα, το προτεινόμενο μοντέλο επιτρέπει ακόμη και τις μετεκλογικές συνεργασίες, που καθίστανται αναγκαίες σε μια σύγχρονη διοίκηση. Ταυτόχρονα, αποτρέπει σε πολύ μεγάλο βαθμό τις ακραίες πρακτικές λαϊκισμού και πελατειακών σχέσεων. Σήμερα περισσότερο από ποτέ καθίσταται ζωτική ανάγκη η αναμόρφωση της αυτοδιοίκησης. Είναι μία από τις μεγάλες μεταρρυθμίσεις που οφείλουμε να κάνουμε. Η αυτοδιοίκηση δεν είναι κοστούμι για να την προσαρμόζουμε στα μέτρα και στις επιδιώξεις μας, στις κομματικές και προσωπικές μας σκοπιμότητες.