Συνεταιρισμοί - φαντάσματα: Εσπειραν «σφραγίδες», θέρισαν χρέη

Στο «στόχαστρο» της κυβέρνησης μπαίνουν περισσότεροι από 3.000 συνεταιρισμοί - φαντάσματα, που επί σειρά ετών δεν λειτουργούσαν παρά μόνο ως μηχανισμοί παραγωγής χρεών δισεκατομμυρίων ευρώ, αμφιλεγόμενης διαχείρισης πακτωλού επιδοτήσεων και πολιτικών ρουσφετιών.

Ολοι οι υπερχρεωμένοι συνεταιρισμοί θα πάνε σε εκκαθάριση και οι υπαίτιοι για την κακοδιαχείριση θα οδηγηθούν στη Δικαιοσύνη


Από τους μέχρι τώρα ελέγχους του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης προκύπτει ότι, αν και στα «χαρτιά» υφίστανται 6.200 αγροτικοί συνεταιρισμοί, μόλις το 1/7 αυτών έχει οικονομική δραστηριότητα. Με χρέη που υπερβαίνουν σήμερα τα 3 δισ. ευρώ προς τράπεζες, ασφαλιστικά ταμεία και εφορίες και υποθέσεις οικονομικών σκανδάλων εκατοντάδων εκατομμυρίων σε εκκρεμότητα, η κυβέρνηση ανοίγει τον «φάκελο» των αγροτικών συνεταιρισμών.

Κύκλοι του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης επισημαίνουν στο «Εθνος της Κυριακής» ότι όλοι οι υπερχρεωμένοι συνεταιρισμοί θα πάνε σε εκκαθάριση και οι υπαίτιοι για την κακοδιαχείριση θα οδηγηθούν στη Δικαιοσύνη. Μάλιστα, είναι άγνωστο πόσοι εξ αυτών των συνεταιρισμών συνέχιζαν ή και συνεχίζουν την τακτική της παρακράτησης εισφορών που εισπράττουν για λογαριασμό τρίτων (π.χ. ΕΛΓΑ), αλλά και την παρακράτηση ποσοστού των επιδοτήσεων που εισπράττουν οι Ελληνες αγρότες.

Το μεγάλο «ξεκαθάρισμα» ξεκίνησε με τη δημιουργία του Μητρώου Αγροτικών Συνεταιρισμών, όπου σε πρώτη φάση έπρεπε οι συνεταιρισμοί και οι ενώσεις να καταθέσουν τα οικονομικά τους στοιχεία ώστε να διαπιστωθεί η βιωσιμότητά τους. Από τους 6.200 συνολικά αγροτικούς συνεταιρισμούς, μόνο οι 3.000 δηλώθηκαν. Ολοι οι υπόλοιποι είναι απλές «σφραγίδες» που στις περισσότερες περιπτώσεις εξυπηρετούν οικονομικά και μικροπολιτικά συμφέροντα.


Αποτελούν όμως τη βάση μιας πυραμίδας που ακόμη και σήμερα διαχειρίζεται δισεκατομμύρια ευρώ για τη χρηματοδότηση του αγροτικού τομέα. Οι συνεταιρισμοί «σφραγίδες», είναι ενώσεις παραγωγών που δεν έχουν πλέον καμία ένδειξη λειτουργίας, έστω και αν παρουσίαζαν στο παρελθόν οικονομική δραστηριότητα. Το μόνο που τους έχει απομείνει είναι συσσωρευμένα χρέη προς τράπεζες και ασφαλιστικά ταμεία.

Ανάμεσά τους, όμως υπάρχουν πολλοί που δημιουργήθηκαν εξαρχής μόνο και μόνο είτε για να εξυπηρετήσουν κομματικά συμφέροντα με δέλεαρ τις επιδοτήσεις, είτε για να κερδίσουν με παράνομες μεθόδους κοινοτικά κονδύλια, με πιο διαδεδομένη μέθοδο τα γνωστά «πανωγραψίματα».

Από αυτούς που δηλώθηκαν, οι 1.800 περίπου είναι συνεταιρισμοί που έχουν αδρανοποιηθεί και πλέον διατηρούν μια υποτυπώδη λειτουργία. Αυτοί χωρίζονται -όπως προκύπτει από τους ελέγχους που έχουν διεξαχθεί μέχρι στιγμής- σε δύο κατηγορίες: Η πρώτη αφορά εκείνους που συσσώρευσαν χρέη επειδή είχαν παρεμβατικό ρόλο χωρίς εμπορικά κριτήρια.

Παρότι δηλαδή η εμπορική τιμή ενός προϊόντος ήταν 1 ευρώ, εκείνοι αγόραζαν από τους αγρότες προς 1,2 ευρώ για να τους στηρίξουν. Η δεύτερη κατηγορία αφορά εκείνους τους συνεταιρισμούς που λόγω κακοδιαχείρισης, έχουν ληξιπρόθεσμες φορολογικές οφειλές και χρέη προς τράπεζες και ασφαλιστικά ταμεία. Εντύπωση δε προκαλεί ότι από τους εναπομείναντες 1.200 συνεταιρισμούς, μόλις 700 θεωρούνται υγιείς, ενώ σε επίπεδο ΕΑΣ δεν υπερβαίνουν τους 10 σε όλη τη χώρα αυτοί που χαρακτηρίζονται οικονομικά υγιείς.

Παράνομες διαγραφές
Από τα μέχρι τώρα στοιχεία προκύπτει ότι τα συσσωρευμένα χρέη των συνεταιρισμών ξεπερνούν τα 3 δισ. ευρώ, ενώ σύμφωνα με αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου έχουν κριθεί παράνομες προηγούμενες διαγραφές χρεών αγροτικών συνεταιρισμών στην Ελλάδα ύψους 850 εκατ. ευρώ και η Κομισιόν έχει απαιτήσει την ανάκτησή τους, χωρίς ποτέ μέχρι σήμερα να έχει συμβεί αυτό.

Ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης Αθ. Τσαυτάρης ανέφερε προ ημερών ότι η Ελλάδα φαίνεται να είχε 6.000 συνεταιρισμούς, αλλά από τα αρχεία προκύπτει ότι μόνο γύρω στις 3.000 ήρθαν να δηλωθούν και πρόσθεσε χαρακτηριστικά ότι έχουν διαταχθεί έλεγχοι, ήδη έρχονται τα πρώτα πορίσματα και θα διεκδικηθούν τα χρήματα που έλαβαν άδικα κάποιοι συνεταιρισμοί.

Στόχος πλέον της πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης είναι η οικονομική εξυγίανση των «καθαρών» αγροτικών συνεταιρισμών και η βιωσιμότητα όσων παραμείνουν ή δημιουργηθούν, ώστε ν' αποφευχθούν πληγές του παρελθόντος. Εως το τέλος του 2013 όσοι εντάχθηκαν στο Μητρώο θα έχουν αξιολογηθεί και οι Ενώσεις Αγροτικών Συνεταιρισμών θα μετατραπούν σε Αγροτικούς Συνεταιρισμούς και σε Αγροτικές Εταιρικές Συμπράξεις, δηλαδή ιδιωτικές αγροτικές επιχειρήσεις, με βάση ευρωπαϊκά πρότυπα λειτουργίας.

Ως αγροτικοί συνεταιρισμοί θα θεωρούνται και οι αλιευτικοί, κτηνοτροφικοί, πτηνοτροφικοί, μελισσοκομικοί, σηροτροφικοί, αγροτουριστικοί, αγροβιοτεχνικοί, οικοτεχνικοί και άλλοι συνεταιρισμοί, οποιουδήποτε κλάδου ή δραστηριότητας της αγροτικής οικονομίας. Προϋπόθεση για τη σύσταση ΑΣ είναι η σύνταξη και υπογραφή καταστατικού από τουλάχιστον 20 άτομα και η ύπαρξη μετοχικού κεφαλαίου τουλάχιστον 60.000 ευρώ. Το 80% της παραγωγής προϊόντων των μελών θα το διακινεί ο συνεταιρισμός.

Οι αγροτικές εταιρικές συμπράξεις θα είναι ανώνυμες εταιρείες ΑΕ και εταιρείες περιορισμένης ευθύνης ΕΠΕ με διατομεακό αντικείμενο. Θα αναλαμβάνουν επιχειρηματική δραστηριότητα σε εθνικό και περιφερειακό επίπεδο αναφορικά με την παραγωγή, τυποποίηση, αποθήκευση, βιομηχανική επεξεργασία και εμπορία αγροτικών προϊόντων.

ΣΤΕΛΕΧΗ ΤΗΣ ΑΜΑΡΤΩΛΗΣ ΕΑΣ ΛΑΡΙΣΑΣ
Επαιρναν επιδοτήσεις για την εκτροφή... ανύπαρκτων αλόγων

Τα τελευταία τρία χρόνια, αλλεπάλληλα οικονομικά σκάνδαλα με πρωταγωνιστές αγροτικούς συνεταιρισμούς έχουν αρχίσει να βγαίνουν στην επιφάνεια. Πρώτη στη λίστα των «αμαρτωλών» ενώσεων αγροτικών συνεταιρισμών η ΕΑΣ Λάρισας, που μετράει ζημιές πάνω από 70 εκατ. ευρώ. Η μεγαλύτερη δευτεροβάθμια συνεταιριστική οργάνωση της χώρας, είναι καταχρεωμένη, δεν μπορεί πλέον να ανταποκριθεί ούτε στις βασικές της υποχρεώσεις, ενώ οι τράπεζες προχωρούν σε κατασχέσεις.

Μέλη του Συλλόγου Εργαζομένων έχουν καταγγείλει ότι διάφορα στελέχη της διοίκησης της ΕΑΣ Λάρισας χρωστούν πάνω από 2 εκατ. ευρώ, ενώ αγρότες με τις ευλογίες της διοίκησης της ένωσης από το 2007 και μόνο για τα έτη 2008-2009 πήραν παράνομες επιδοτήσεις ύψους 370.000 ευρώ.

Δήλωναν μεγάλες εκτάσεις ως βοσκοτόπια στα οποία, εξέτρεφαν ανύπαρκτα άλογα και γαϊδούρια, προκειμένου να παίρνουν γενναίες επιδοτήσεις. Σε πολλές περιπτώσεις, τα βοσκοτόπια που δήλωναν οι αγρότες ήταν δημόσια γη στην οποία απαγορεύονται οι καλλιέργειες, ενώ οι αγρότες δεν είχανούτε άλογα ούτε γαϊδούρια.

Εχουν ονόματα
Αναλυτικά στοιχεία με ονόματα, διευθύνσεις και επιδοτήσεις που εισέπραξαν παράνομα αγρότες για ανύπαρκτη εκτροφή αλόγων και γαϊδουριών στον Δήμο Κιλελέρ έχουν στα χέρια τους οι ανακριτικές αρχές.

Στο μικροσκόπιο της Δικαιοσύνης βρίσκεται υπόθεση σκανδάλου με πλαστά τιμολόγια χιλιάδων ευρώ αγροτικού συνεταιρισμού στα Φάρσαλα. Σύμφωνα με τις καταγγελίες, είχε στηθεί επιχείρηση με εικονικά τιμολόγια αγροτικών προϊόντων, τα οποία κόβονταν εν αγνοία τους και δεν αντιστοιχούσαν σε ανάλογο αγροτικό προϊόν. Η υπόθεση όταν ορισμένοι από τους αγρότες κλήθηκαν να πληρώσουν φόρους για τιμολόγια των οποίων την ύπαρξη αγνοούσαν.

ΣΕ ΟΛΗ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
«Τσέπωναν» παράνομες επιστροφές ΦΠΑ

Συμμετοχή σε παράνομη είσπραξη ΦΠΑ έχουν πολλοί αγροτικοί συνεταιρισμοί, σύμφωνα με τις εκκαθαρίσεις που έχουν κάνει οι εφορίες. Δεκάδες εκατομμύρια ευρώ φαίνεται να εισέπραξε παράνομα μεγάλος αριθμός συνεταιρισμών την περίοδο από το 2006 μέχρι το 2011. Η μέθοδος που ακολουθούσαν ήταν η εξής: Λαμβάνοντας εικονικά τιμολόγια από εμπόρους εκπρόσωποι συνεταιρισμών για ανύπαρκτες παραγόμενες ποσότητες αγροτικών προϊόντων, εισέπρατταν 8% επιστροφή ΦΠΑ από τις εφορίες.

Σύμφωνα με στοιχεία του ΣΔΟΕ και των εφοριών, πολλοί συνεταιρισμοί της χώρας είχαν μεγάλο μερίδιο συμμετοχής στις παράνομες επιστροφές ΦΠΑ ύψους 244 εκατ. ευρώ στη διάρκεια της πενταετίας 2006-2011. ΚΩΣΤΑΣ ΝΑΝΟΣ