H θεαματικότητα μιας λιτανείας ή πανδήμου παράκλησης προς επέμβαση Θεού

Ανάρτηση στην σελίδα του συνδυασμού Στεργίου 

Η προχθεσινή λιτανεία της κάρας του οσίου Δαυίδ και της εικόνας του Οσίου Ιωάννου του Καλυβίτου στο Μαντούδι έγινε αντικείμενο αυτό-προβολής σε αντίθεση με αυτά πού επιτάσσει η θρησκευτική ηθική και δεοντολογία.




Τί είναι η Λιτανεία;

Από Dogma.gr
Η Λιτανεία παράγεται από το ρήμα λιτανεύω, που σημαίνει, παρακαλώ, ικετεύω.

Η λέξη λιτανεία, προέρχεται δε, από το ουσιαστικό «Λιτή» = δέηση, παράκληση και δηλώνει την ενέργεια του «λιτανεύει», δηλαδή, την πάνδημο παράκληση προς επέμβαση Θεού, σε περιόδους επιδημίας, ανομβρίας κλπ.

Στην εκκλησιαστική λοιπόν γλώσσα λιτανεία είναι η «μετ’ευχών και ύμνων» θρησκευτική τελετή, με συμμετοχή του κλήρου και του λαού, σε πομπή, προς επίκληση του Θεού σε καιρό θεομηνίας ή προς απόδοση τιμής σε μνήμη Αγίου κλπ. Σαν συνήθεια υπάρχει ήδη από τις αρχές του Γ’ αιώνα, όπου αρχικά και λόγω διωγμών, ετελούνταν πάντοτε την νύκτα, κυρίως ως «νεκρικαί πομπαί» (μεταφορά λειψάνων κλπ). Μετά τους διωγμούς όμως, γινόντουσαν τακτικότερα και οποιαδήποτε ώρα είτε ημέρα είτε νύκτα και για άλλους λόγους, όπως για παράκληση σε καιρό ανάγκης, σε ανακομιδή λειψάνων, για υποδοχή επισκόπου αλλά και ευχαριστία μετά από παρέλευση των δυσμενών συνθηκών.

Σε ποιές κατηγορίες διακρίνονται οι Λιτανείες

Οι λιτανείες διακρίνονται σε τρεις κατηγορίες:

– τακτικές
– έκτακτες και
– γενικές

Τακτικές είναι εκείνες που τελούνται σε συγκεκριμένη ώρα και μέρα ανελλιπώς κάθε χρόνο, πχ η περιφορά του Επιταφίου την Μ.Παρασκευή, περιφορά εικόνων Πολιούχων αγίων, ή, σε ημέρες μεγάλων εορτών λιτανείες λειψάνων των Αγίων κλπ

Έκτακτες είναι εκείνες που τελούνται σε καιρούς ανάγκης ή θεομηνίας λόγω ανομβρίας, επιδημίας, καθώς και πχ κατά τα εγκαίνια ενός Ιερού Ναού.

Γενικές ή δημόσιες είναι εκείνες κατά τις οποίες συμμετέχει όλος ο κλήρος και ο λαός όλων των ναών ενός τόπου ή μιας περιοχής.

Σαφώς λοιπόν από τα παραπάνω συμπεραίνεται ότι, ο σκοπός της Λιτανείας είναι η επίκληση βοήθειας σε καιρό ανάγκης ή η εξωτερίκευση ευχαριστίας προς το Θεό και απόδοση τιμής προς τους Αγίους.

Πρέπει να σημειωθεί ότι η Λιτανεία πρέπει να γίνεται μέσα σε απόλυτο κλίμα ευλάβειας κατάνυξης και σεβασμού, έτσι ώστε να παρακινεί τον λαό σε προσευχή και κατάνυξη και όχι να περιορίζεται μόνο στη «θεαματικότητα».
Τέλος στην Ελλάδα το δικαίωμα καθορισμού των λιτανειών το έχει η εκκλησιαστική αρχή, κατόπιν συνεννοήσεως με την πολιτική αρχή.

Πηγή: «Θρησκευτική και Ηθική Εγκυκλοπαίδεια»






Ιστορικά η λιτανεία ως τελετουργία ανάγεται στην αρχαία ελληνική «πομπή» που τελούνταν επ΄ ευκαιρία της εορτής των διαφόρων Μυστηρίων, με χαρακτηριστικό την μεταφορά και όχι περιφορά, όπως ήταν η πομπή των Παναθηναίων, των Ελευσινίων κ.λπ. ενώ η περιφορά του Επιταφίου ανάγεται περισσότερο σε εκείνη της «Κιβωτού της Διαθήκης» των Εβραίων.



Όσιος Ιωάννης ο Καλυβίτης

Ημερομηνία εορτής: 15/01/2019 Όσιος Ιωάννης ο Καλυβίτης
Τύπος εορτής: Σταθερή.
Εορτάζει στις 15 Ιανουαρίου εκάστου έτους.
Άγιοι που εορτάζουν: Οσιος Ιωαννης Ο Καλυβιτης




Βιογραφία
Έζησε στα μέσα του 5ου μ.Χ. αιώνα (κατ' άλλους γεννήθηκε στην Κων/πολη στίς αρχές του 5ου μ.Χ. αιώνα) και ήταν γιος του Εύτροπίου, συγκλητικού στο αξίωμα, και της Θεοδώρας. ο Ιωάννης δεν θέλησε ν' ακολουθήσει το δρόμο των δύο μεγαλυτέρων αδελφών του, πού κατέλαβαν λαμπρά αξιώματα. Άλλα προτιμούσε να αφιερωθεί στην υπηρεσία της πίστης. Επειδή όμως οι γονείς του επέμεναν, έφυγε από το πατρικό του σπίτι και πήγε στην μονή των Ακοιμήτων όπου έγινε μοναχός. Αργότερα, όταν πληροφορήθηκε τη μεγάλη πίκρα της μητέρας του επειδή ο πατέρας του διήγε κοσμική ζωή, αποφάσισε με την συγκατάθεση του ηγουμένου της μονής να επιστρέψει στους γονείς του. Παρουσιάσθηκε στους γονείς του ως ένας άγνωστος μοναχός. Αυτοί δεν τον γνώρισαν. Άλλ' ήταν τόση μεγάλη ή ευγένεια της φυσιογνωμίας και των λόγων του, που τον παρακάλεσαν να έρχεται καθημερινά στο σπίτι. Δέχθηκε με τη συμφωνία να του κατασκευάσουν μια καλύβα στο βάθος του περιβολιού της πατρικής του οικίας. Εκεί ο Ιωάννης έστησε την κατοικία του, και μέσα σε τρία χρόνια κατάφερε, με τη χάρη του Θεού, να φέρει στο σωστό δρόμο τους γονείς του. Την ήμερα όμως πού αποκάλυψε πώς ήταν γιος τους, ο Θεός παρέλαβε τη μακάρια ψυχή του.